In Baton Rouge kijkt niemand meer op van politiegeweld

• 

  Wouter Zwart

  Correspondent Verenigde Staten

En weer zijn daar de spandoeken, de toeterende auto's en de scanderende demonstranten. "Hands up, don't shoot!", roepen de honderden woedende mensen die zich in de broeierige hitte hebben verzameld bij de Triple S Food Mart in Baton Rouge. Dinsdag werd daar de 37-jarige Alton Sterling door agenten doodgeschoten.

Het zijn scènes zoals we ze afgelopen jaren al zo vaak zagen: in Ferguson in 2014 nadat Michael Brown door de politie was doodgeschoten; in Cleveland nadat agenten de 12-jarige Tamir Rice van het leven hadden beroofd en in Baltimore, nadat Freddie Gray zo hardhandig was gearresteerd dat hij aan zijn verwondingen overleed.

Deze keer zijn de nieuwscamera's opgesteld op de straathoek van Fairfields Avenue en North Foster Drive, daar waar Sterling maandagavond laat cd's stond te verkopen voor de buurtwinkel. Nadat een melding bij de politie was binnengekomen over een man die met een wapen zwaaide, reden twee agenten naar de plek. Er ontstond een woordenwisseling met Sterling en vanaf dat moment vertellen de bekende videobeelden het verhaal.

Onduidelijk

Wat er precies is gebeurd blijft vooralsnog onduidelijk. De beelden geven geen uitsluitsel buiten het feit dat een van de agenten Sterling meerdere malen in de borst schiet. Had Sterling een wapen? Hield hij dat vast? We weten het nog niet.

Maar de demonstranten hier hebben hun conclusies al getrokken. "Koelbloedige moord", noemt Ethel Wicker het. "Het enige wat Alton deed, was proberen een inkomen te verdienen voor zijn familie. Maar hij werd veroordeeld en geëxecuteerd op basis van zijn verleden. Een verleden waaraan hij juist probeerde te ontkomen, door te werken. Door iets van zijn leven te maken."

Wicker is ervan overtuigd dat Sterling geen wapen had, hoewel de beelden dat lijken te weerspreken. Niets is evenwel duidelijk, totdat ook videobeelden zijn geanalyseerd van de body-cams van de agenten en de bewakingscamera's van de winkel.

Burgemeester Kip Holden van Baton Rouge riep vandaag op tot kalmte. Hij benadrukte dat de ware aard van de stad niet moet worden vergeten. "We vormen hier juist een heel diverse gemeenschap, die vooruit komt." Holden verwees naar de dalende criminaliteits- en moordcijfers.

Leslie Palms III is daarvan niet onder de indruk. Als zwarte gemeenschapsleider en voorman van de zwarte organisatie Nation of Islam veroordeelt hij het stadsbestuur van Baton Rouge.

"Politici claimen dat dit een eenmalig incident van politiegeweld is in onze gemeenschap, maar dat is absoluut niet waar. Wel is dit het eerste incident dat op camera wordt vastgelegd, zodat het hele land het kan zien. We hebben hier geval na geval na geval, maar dat brengen ze niet naar buiten. Vraag maar aan de mensen hier. Dit is niet iets van vandaag of gisteren. Het gaat al jaren zo."

Eigen 'onderzoeken'

Palms is daarom tevreden dat het onderzoek naar de dood van Sterling is overgedragen aan de federale politie en het ministerie van Justitie. "Want de lokale politie hier is berucht om zijn eigen 'onderzoeken'. Ze verhullen resultaten. Dat noem ik 'het blauwe politiekleed' waar alles onder verdwijnt."

Op het parkeerterrein waar Sterling werd doodgeschoten hielden zwarte burgerrechtenorganisaties 's avonds een wake. Die verliep ondanks de woede en de spanning eerder op de avond rustig en liep zelfs uit in een straatfeest.

De politie was bij de wake vrijwel onzichtbaar. De autoriteiten in Baton Rouge lijken geleerd te hebben van de enorme rellen in Ferguson en Baltimore. Met name in Ferguson communiceerden de autoriteiten niet met de gemeenschap en werd een grote politiemacht ingezet tegen de demonstranten.

In Baton Rouge is er nu veel meer overleg en meer transparantie. Dat leidt vooralsnog tot andere taferelen dan in steden waar eerder slachtoffers vielen door politiegeweld.