Suikerfeest feest van files en veel eten

De ramadan zit er weer op. En dus is het feest in de moslimwereld. Eid el-Fitr, het Suikerfeest. Voor veel moslims begint het feest vandaag, maar in een aantal landen begint het een dag later. Dat komt omdat het begin en einde van de ramadan worden bepaald door de stand van de maan. Daarom vieren Turkse Nederlanders het Suikerfeest vandaag en Marokkaanse Nederlanders een dag later.

In Indonesië begint het feest woensdag, maar dat levert al dagen van tevoren flinke files op. Miljoenen Indonesiërs vieren het Suikerfeest in hun geboortedorp. Jakarta is leeggestroomd. "Er is niemand meer", zegt correspondent Michel Maas. "Al die mensen staan op de tolwegen naar andere steden op Java. Er zijn echte horrorverhalen, van mensen die anderhalf uur doen over een kilometer, of van auto's die zonder benzine komen te staan."

Bankstellen en boten mee naar familie

Maar als ze eenmaal op hun bestemming zijn aangekomen, hoeven ze geen honger te lijden. "Moeders heeft alles gekookt wat ze in haar repertoire heeft en de familie uit de grote stad heeft cadeaus meegenomen", zegt Maas in Met het Oog op Morgen. "Soms een beetje te eten, maar ik heb ook mensen met televisies, bankstellen of een boot op pad zien gaan." Ondertussen heeft Maas de stad voor zichzelf: "Iedereen is verdwenen, alsof er een bom is afgegaan. Stukjes waar ik normaal drie uur over doe, doorkruis ik nu in 15 minuutjes."

In Turkije oogt de uittocht minder massaal, zegt Joost Lagendijk in Istanbul. "Bankstellen heb ik niet gezien en de drukte is ook wat meer verspreid." Vooral op de luchthavens is het extra druk en zijn de wachttijden langer, omdat de beveiliging is opgeschroefd na de aanslagen van vorige week. "Er zijn veel binnenlandse vluchten en bijna alles zit vol, dus daar wordt extra scherp opgelet."

Het einde van de ramadan levert in Marokko ook een praktisch probleem op: de klok moet op zomertijd worden gezet. "Tijdens de ramadan leeft Marokko op wintertijd, waardoor het 's ochtends eerder licht is en 's avonds eerder donker," zegt correspondent Sjoukje Rietbroek. Maar het aanpassen van de klok gaat altijd gepaard met een hoop gedonder, omdat de ramadan ieder jaar op een andere dag begint. "Dat levert een hoop verwarring op."

Verder verleent koning Mohammed iedere religeuze feestdag koninklijk pardon, dus ook tijdens het Suikerfeest. "Dat kan strafvermindering betekenen, verlaging of kwijtschelding van boetes en in sommige gevallen wordt de gevangenisstraf of boete in zijn geheel kwijtgescholden", zegt Rietbroek. Vorig jaar kregen 322 mensen gratie.

Lichtpuntje

In Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, is de sfeer bijna altijd hooggespannen. "Het Suikerfeest is daar juist een lichtpuntje, tussen alle ellende door", zegt Mohamed Elmi, VN-medewerker in Somalië. Ook in Mogadishu is het Suikerfeest een familie-aangelegenheid: "Mensen lopen in mooie kleren over straat naar familie. Er heerst echt een euforische sfeer, een beetje zoals kerst in Nederland."

Buiten de gewone ochtendspits staan in Nederland de wegen niet vol met Suikerfeestvierders, maar het feest wordt wel door velen gevierd. In Rotterdam bijvoorbeeld is een derde van de basisscholen dicht, om moslimleerlingen het feest te laten vieren. Op andere scholen moeten leerlingen verlof aanvragen.

"Het wordt tijd dat het een officiële feestdag wordt, een religieuze dag zoals Kerstmis", zegt basisschooldirecteur Josje Boshoff tegen RTV Rijnmond. Eén klein probleem: Marokkaanse leerlingen weten vaak pas een dag van te voren wanneer ze het Suikerfeest kunnen vieren, vanwege de stand van de maan.