Het ging gisteravond helemaal mis bij de EK-wedstrijd Kroatië-Tsjechië (2-2). Bij een voorsprong van 2-1 gooiden Kroatische fans vuurwerk op het veld en startten ze knokpartijen. Dat was niet voor het eerst. Ook bij de wedstrijd Engeland-Rusland werd er vuurwerk gegooid door Russische supporters. Hoe komt dat vuurwerk toch de stadions in?
"Dit soort fanatisme, zoals dat van die Kroaten, dat houd je niet tegen. In dat land zijn de supports zo fanatiek", zegt Danny Ekelschot, voormalig hoofdsteward van Ajax. "Die supporters zijn dingen naar binnen smokkelen gewend en kennen de trucjes. Daar is niet tegenop te controleren als steward. Voor dat soort jongens heb je de politie nodig."
Ekelschot (58) stond 20 jaar aan de andere kant van het kat-en-muisspel. Hij gaf leiding aan een groep stewards en stond zelf bij de poortjes, op de tribunes en naast het veld. "Te vaak lukte het ze om vuurwerk naar binnen te smokkelen. Elke keer vroegen we ons weer af hoe het mogelijk was. We hadden toch gefouilleerd?"
Vak 410
Een van de leden van de harde kern van Ajax, het onlangs opgeheven Vak 410, legt uit dat het best makkelijk is om vuurwerk mee naar binnen te krijgen. Kleine dingen als strijkers en nitraten? Geen probleem, dat gebeurt regelmatig, zegt de twintiger die niet met naam genoemd wil worden.
Volgens de Ajax-supporter is dit vuurwerk - dat in een vol stadion de kracht van een explosief lijken te hebben - goed in ondergoed te verstoppen. "Daar wordt toch niet gefouilleerd door stewards", aldus de supporter.
De fakkels zijn een ander verhaal. Die worden op dezelfde manier naar binnen gesmokkeld, vaak nog aan een been vastgeplakt. De supporters in de harde kern nemen wel een gok, want ze riskeren een boete en een stadionverbod. Of het vaak lukt? Volgens de Ajacied wordt er wel eens iemand gepakt, maar blijven ze het gewoon proberen.
Echt fouilleren mag alleen de politie
Ekelschot kent de methodes, net als zijn collega's, maar al te goed. Toch gebeurt het vaak. "Er staat een enorme tijdsdruk op. Iedereen moet op tijd het stadion in kunnen, dus veel tijd om te fouilleren hebben we niet, laat staan dat we iedereen kunnen fouilleren. We voelen ook alleen op de kleding, écht fouilleren mag alleen de politie." Als ze dat moeten doen, zegt Ekelschot, dan zouden wedstrijden een uur later moeten beginnen. "En dat mag niet."
"Soms namen ze vuurwerk mee in hun lichaamsholtes, en ja, wat moet je dan? Hoe moet je dat weten? Dat hoor je dan achteraf." Vlaggen die niet mee het stadion mee mochten werden als doeken om het lichaam van een supporter gewikkeld. "Dat voel je ook niet als je iemand fouilleert. Je denkt dan hoogstens: die zit ook lekker dik in de kleren."
Niet toegeven aan de angst
Het maakt het er voor stewards ook niet makkelijker op dat supportersscharen steeds georganiseerder worden. "Voordat ze een rij kiezen om het stadion in te gaan, kijken ze wie er staat. Zien je een jonge gozer die onzeker oogt? Dan gaan ze met z'n allen in die rij staan."
Alles draait op zo'n moment om intimidatie. "Dat moet je niet onderschatten. Ze vertellen je dan dat ze je na de wedstrijd wel even op komen zoeken. Wat doe je als zo'n groep hooligans je intimideert? Je moet sterk in je schoenen staan om niet toe te geven aan de angst." Dat lukt de meesten wel, zegt Ekelschot. "Maar we zijn geen politiemensen."
Zo wisten supporters van Spartak Moskou in 1998 fakkels mee naar binnen te smokkelen tijdens een wedstrijd tegen Ajax. "Ik ben toen als hoofdsteward met collega's de tribune op gegaan. Toen sloten de Russen de rijen, we mochten er niet door. Voordat je er dan door bent, hebben ze het al verborgen."
Bij de wedstrijd Nederland-Turkije werden er ook fakkels afgestoken toen Ekelschot op het veld stond. "Dan zie je ze een voor een aangestoken worden. En ook dan vraag je je weer af hoe ze er toch zoveel mee naar binnen hebben weten te krijgen."
Ekelschot vertelt dat meer manieren zijn om vuurwerk het stadion in te krijgen. "Soms worden er vooraf al dingen geplaatst in het stadion", maar volgens Ekelschot zal dat niet het geval zijn bij EK-wedstrijden. "Er wordt ook gecontroleerd met vuurwerkhonden en niemand mag vooraf het stadion in." Ook worden er tassen met spullen over omheiningen gegooid, naar mensen die al binnen en gecontroleerd zijn.
"Er is veel verbeterd de afgelopen jaren. We houden steeds meer tegen. Maar, als ze het echt willen doen, lukt het ze toch wel."