Schooluitje op Vlieland eindigt met redding verstrikte zeehond

"You're a hero, je bent echt een held", roept een leerling vlak voordat Dirk Bruin van de boot afspringt om een zeehond te redden die is verstrengeld in een groot visnet. In T-shirt en lange broek rent hij door het water, op weg naar de zandplaat waar het onfortuinlijke dier ligt.

Bruin, werkzaam bij informatiecentrum De Noordwester, verzorgt zeehondentochten vanaf Vlieland. Hij was gisteren bezig aan zijn derde excursie van die dag met een schoolklas, toen hij een grijze zeehond in nood opmerkte. "We waren op de terugweg en ik zag dat een zeehond een net van een meter of drie achter zich aan sleepte", vertelt Bruin, die onder meer ook strandjutter is en beeldmateriaal maakt van en over het Waddeneiland.

De normale procedure is dat je daar dan een melding van maakt en dan komen meerdere personen de zeehond helpen. "Maar ik dacht: laat ik kijken wat ik kan doen. We moesten nog wel een mes hebben om het net los te snijden. Eén van de kinderen had een zakmes bij zich." Bruin twijfelde toen niet en ging het water in.

Op de video, gemaakt door de juf van de klas uit Losser, is te zien dat hij door de zee naar zandplaat de Engelschhoek rent waar de zeehond ligt, omringd door tientallen andere. "Ik moest snel zijn, want eenmaal in het water zijn de zeehonden niet meer te pakken." Het dier probeert weg te komen, maar Bruin kan het net nog vastgrijpen.

In minder dan 25 seconden heeft hij het dier bevrijd. "In je eentje is zo'n actie erg lastig, maar toen ik bezig was, glipte het net van zijn nek af." De kinderen op de boot juichen en klappen.

Bruin denkt dat de zeehond kort ervoor verstrikt is geraakt want het heeft nog geen snijwonden. "Als ze langer ergens in vastzitten, gaat een touw of net zo door hun speklaag heen en dan lijden ze ontzettend."

Bruin houdt de dieren op zee in de gaten als hij op pad is. "Ik kijk altijd goed naar de zeehonden. Laatst zagen we een zeehond met een kunststofring om de nek. Die ring ging dwars door zijn nek en speklaag heen. Zijn spieren lagen bloot."

Ze bevrijdden de zeehond uit deze benarde positie, maar toen Bruin thuis een foto van het tafereel bekeek, zag hij dat een zeehond erachter een vishaak in zijn lijf had. Dat hadden ze helaas gemist.

De Vlielander komt regelmatig dieren in nood tegen. Niet alleen zeehonden, maar bijvoorbeeld ook vogels die vastzitten in een net of aan een touw. "Ik zie geregeld wat de gevolgen zijn van de laksheid van de mens."

Bekijk de Flickr-pagina van Dirk Bruin met meer dieren in nood door toedoen van de mens

Verklaringen van vissers dat hun netten per ongeluk van boord zijn gegaan, gelooft hij niet. "Het is een kwestie van respect hebben voor de natuur. Er zijn vissers die wel goed opletten, maar er zijn er ook die dat niet doen, misschien vanwege aversie tegen Greenpeace of andere milieuorganisaties."

Dat veel rotzooi van vissersboten komt, maken de netten wel duidelijk, maar ook de vele oranje handschoenen die Bruin op de stranden aantreft. Handschoenen die worden gebruikt op de vissersboten.

Naast onder meer netten, touwen en plastic vormen ook vishaken een gevaar. "Het komt regelmatig voor dat een vishaak ergens aan blijft haken, afbreekt en dan op de bodem blijft liggen. Als daar dan nog aas aanzit, komen er dieren op af."

Bruin hoopt dat de video die van zijn redding is gemaakt, bijdraagt aan de bewustwording. "Dat vissers denken als ze dit zien: laten we het net aan boord houden en op een later tijdstip in een container gooien."

"Als een zeehond doodgaat omdat hij ziek is, kan ik dat accepteren. De natuur is soms hard, dus daar kan ik mee leven. Maar dit doen mensen. Als wij er niet waren geweest dan was zo'n dier niet vast komen te zitten."

Was het eigenlijk gevaarlijk wat Bruin deed? "Nou, die zeehond wilde wel bijten ja. Hij hapte alle kanten op. Dit zijn grote zeehonden met een vrij groot gebit, een hondenbek eigenlijk. Als ze de kans hebben, grijpen ze je", zegt hij. "Ik kan me voorstellen dat je dit niet doet als je geen ervaring hebt met deze dieren."