"Dit is heel bijzonder, het is de eerste keer dat ze aan deze kant van de oceaan te zien zijn", zegt Neno Plat. De 19-jarige vliegtuigspotter is er vanavond ook bij als de twee JSF's van de Koninklijke Luchtmacht in Leeuwarden landen.
"Het is echt spannend, want het is een nieuw vliegtuig. Ik zie hem voor de eerste keer."
De nieuwe gevechtsvliegtuigen landen vanavond om 20.00 uur op Vliegbasis Leeuwarden. De twee F-35's Lightning II, zoals de Joint Strike Fighter ook wel heet, zijn vanuit Amerika vertrokken voor een reis van ruim 6000 kilometer naar Nederland. Er vliegt een brandstofvliegtuig mee om ze iedere 2000 kilometer in de lucht bij te tanken.
Soms zie je mensen met een mobiele telefoon foto's maken, dan weet je al: dat wordt niks.
Er worden meer dan duizend vliegtuigspotters verwacht, die in Marsum mogen gaan staan. "Ik heb een Sigma 150-500", zegt Neno. "Die heb ik vorig jaar gekocht, speciaal voor het spotten. De meeste spotters hebben van die lenzen, maar soms zie je ook mensen met een mobiele telefoon foto's maken, dan weet je al: dat wordt toch niks."
Neno spot nu drie jaar. "Sinds de eerste keer dat ik een F-16 zag. Die vloog over de route waarlangs ik naar school moest. Toen was ik verkocht." Maar hij - en velen met hem - spot dus alleen militaire vliegtuigen. "Ja, civiel is niet zoveel aan. In militair zit meer actie: het geluid is harder en ze dragen wapens."
Hij studeert werktuigbouwkunde en gaat ook een test doen om gekeurd te worden als vlieger. Tot nu toe heeft Neno een stuk of 55 F-16's gespot. Dit wordt dus zijn eerste F-35. "Het doel is om alle nummers te verzamelen."
Oordopjes
De toestellen komen hier voor geluidsmetingen. Vanavond heeft Neno geen oordopjes nodig, omdat het geluid wel meevalt. "Bij een daling geven ze minder gas, dus zoveel lawaai geeft dat niet. Als ze opstijgen, doe ik wel oordopjes in. Toch is het wel spectaculair hoor."
Woensdag worden 'belevingsvluchten' gehouden: dan vliegen de F-35's en F-16's de verschillende aanvliegroutes achter elkaar. En dan is het aan de bewoners om aan te geven hoe ze het geluid 'beleven'. In 2019 komen de eerste JSF's naar Leeuwarden.
Het lijkt erop dat het vanavond regent als de JSF's aankomen. Maar spotters krijgen een tweede kans: voor de Luchtmachtdagen is er nog een spottersdag met de aankomsten van de verschillende vliegtuigen. "Daar ga ik ook heen ja. Maar waarschijnlijk kan je ze alleen vandaag allebei zien, omdat een van de twee woensdag die belevingsvluchten vanaf Leeuwarden uitvoert."