Monument voor slachtoffers bloedbad op de Dam
Op 7 mei 1945 viert Amsterdam de bevrijding op de Dam. Het is drie uur in de middag. Duizenden mensen zijn samengekomen om de eerste bevrijders te verwelkomen. De vreugde wordt abrupt verstoord als er vanaf het balkon van de Groote Club op de hoek van de Kalverstraat en de Dam wordt geschoten door militairen van de Duitse Kriegsmarine. Het schieten houdt twee uur aan. Twee dagen na de bevrijding vallen er bij dit schietincident 31 doden en honderden gewonden.
- Wiel van der Randen, Nationaal Archief/Spaarnestad Photo
Schietincident op de Dam mei 1945 - Nederlands Fotomuseum
Schietincident op de Dam mei 1945 - Hans Sibbelee, Nederlands Fotomuseum
Slachtoffer schietincident op de Dam mei 1945 - Bert Haanstra, Nederlands Fotomuseum
Schietincident op de Dam mei 1945 - Kryn Taconis, Magnum
Schietincident op de Dam mei 1945
Vanmiddag is voor de doden een monument onthuld: 31 naamstenen tussen de Nieuwendijk en het Damrak. Nabestaanden onthulden het monument en burgemeester Eberhard van der Laan las de namen van de slachtoffers voor.
Ludmilla van Santen van Stichting Memorial 2015 is drie jaar lang "dag en nacht bezig geweest" om alle nabestaanden te traceren. "Van de 31 doden waren vandaag ruim 260 nabestaanden aanwezig", zegt ze.
Lange tijd bleef de identiteit van veel slachtoffers van de schietpartij onbekend. Ook ging men uit van 19 tot 22 doden. Dit aantal bleek veel hoger te liggen. Dankzij archiefonderzoek, hulp van familieleden en het horen van ruim 150 ooggetuigen, kan het verhaal van de slachtoffers worden verteld.
Onze zoons hebben nu ook een levenslange herinnering.
De twee zoons van Willem Cieraad waren vandaag ook op de Dam. Hun vader werd op 7 mei 1945 door het hoofd geschoten. Na 71 jaar hebben ze eindelijk het idee dat ze de dood van hun vader kunnen afsluiten. "We doen er alles aan om hem in ere te houden. Hij heeft nooit een steen of bloemen gehad", zegt een van de twee. "Nu hebben we een mooie steen en een mooi boeket kunnen neerleggen."
De gedenksteen heeft ook voor de toekomst een belangrijke betekenis. "Onze zoons hebben nu ook een levenslange herinnering", zegt de ander. "Hier hebben we 71 jaar op gewacht. Fantastisch dat ze dit gedaan hebben."
De namen van de slachtoffers worden gevormd door 15.509 kleine steentjes. Op de website plaatseensteen.nl kon iedereen de steentjes van juni 2015 tot maart 2016 virtueel verplaatsen. "Dit is de nieuwe manier van herdenken", zegt Van Santen. "Iedereen kreeg hierdoor de kans om mee te werken aan het ontwerp."