'Gevolgen zika voor baby's pas over een jaar duidelijk'
"Het duurt nog minstens een jaar voor we zullen weten hoe ernstig de gevolgen zijn van deze zika-epidemie." Dat zegt de Braziliaanse neurologe Vanessa van der Linden. Van der Linden is in Amsterdam voor een groot internationaal congres van kinderneurologen. Ze behandelt een groot aantal baby's die vaak ernstige gevolgen hebben overgehouden aan een zika-infectie bij hun zwangere moeders.
"Na ongeveer achttien maanden is het centrale zenuwstelsel uitgerijpt. Daarna kun je pas zien wat voor effect zika tijdens de zwangerschap heeft op de baby. Welke neurologische klachten de kinderen houden. Kunnen ze straks hun ledematen normaal aansturen? Voor de eerste groep patiënten zijn die achttien maanden over ongeveer een jaar voorbij."
Epilepsie
In het Hospital Barao de Lucena in Recife in het noordoosten van Brazilië is Van der Linden betrokken bij de zorg voor 127 baby's. Het gebied is koploper in het aantal gevallen van microcefalie, een ernstige hersenaandoening die zich uit in een te kleine schedel.
"Er zijn grote verschillen tussen de patiënten met microcefalie", zegt de neurologe. "De ernst van de klachten loopt sterk uiteen." Van de patiëntjes die in haar ziekenhuis behandeld worden, hebben er intussen veertig epilepsie gekregen. Maar ook tussen deze patiënten zijn de verschillen groot. "Meestal komen de eerste epileptische aanvallen tussen de derde en de vijfde maand."
Afwijkingen
Bij de 127 kinderen die Van der Linden en haar team behandelen, komen veel afwijkingen voor. "We hebben een groep patiëntjes met aangeboren afwijkingen in de stand van de gewrichten, zoals klompvoetjes en heupdysplasie." Daarnaast komen er vaak oogaandoeningen en gehoorafwijkingen voor bij de patiëntjes.
Tien kinderen uit een onderzoeksgroep van 29 kinderen met microcefalie hadden verschillende soorten beschadigingen aan hun ogen die hun gezichtsvermogen bedreigen. In een eerste groep van 38 patiëntjes had een kwart gehoorschade opgelopen.
"De patiëntjes hebben het vaak heel zwaar", vertelt Van der Linden. "Sommigen huilen de hele dag. Veel van de baby's zijn vanaf een paar dagen na hun geboorte heel erg overprikkeld. Sommigen spannen de spieren in een of meer van hun ledematen constant aan."
Van der Linden liet veel korte filmpjes zien van haar patiëntjes tijdens haar voordracht op het speciale Zika-symposium tijdens het congres. En ze liet dus de waarschuwing horen dat pas over minimaal een jaar duidelijk wordt hoeveel schade haar patiëntjes hebben opgelopen.
Capaciteit
De baby's die zijn geboren uit moeders die tijdens de zwangerschap een zika-infectie hebben doorgemaakt, moeten de komende tijd intensief worden gevolgd. Zó intensief dat het de Braziliaanse ziekenhuizen voor grote problemen plaatst. "Onze capaciteit is te klein voor zo veel van deze patiënten. Dat is een probleem."
Op 23 april waren er 1198 bevestigde gevallen van baby's met microcefalie na een zika-infectie tijdens de zwangerschap van hun moeder. Van 2320 gemelde gevallen van microcefalie was vastgesteld dat het niet om de hersenaandoening ging. Nog 3710 gevallen zijn in onderzoek.