'Chemo had bij mij meer kapot gemaakt dan genezen'

In 2012 werd er borstkanker bij Liliane Hopstaken geconstateerd. Ze werd geopereerd en zou onder meer chemotherapie moeten ondergaan. Hopstaken vroeg om een MammaPrint, een genetische test die ruim tien jaar geleden werd ontwikkeld door het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL). "Op basis van die resultaten kon bij mij de chemo vervallen."

Uit onderzoek van het AVL is gebleken dat jaarlijks duizenden vrouwen onnodig chemotherapie krijgen. Die therapie krijgen veel vrouwen om na een borstkankeroperatie uitzaaiingen te voorkomen. Bij een groot deel van de vrouwen met een vroeg stadium van door hormonen beïnvloede borstkanker is de kans op uitzaaiingen zo klein dat chemotherapie mogelijk niet nodig is.

Dat was ook bij Hopstaken het geval. Dat ze daardoor geen chemo hoefde, betekende veel voor haar. "Iedereen kent wel de beelden van iemand die chemokuren krijgt; de vermoeidheid, de haaruitval."

Ze was al voorbereid op het ondergaan van de chemo. "Dan is het bijna niet voor te stellen dat het eigenlijk beter is om het niet te doen. Maar in mijn geval zou de therapie meer schade hebben toegebracht dan dat ik er baat bij zou hebben gehad."

Het maken van een MammaPrint was vier jaar geleden nog geen vanzelfsprekendheid, legt ze uit. "Het werd nog niet standaard gedaan. Ik heb er zelf om gevraagd omdat het een mogelijkheid was. Ondertussen werd de behandeling al in gang gezet en werd ik bestraald. Halverwege de bestralingen kwam de uitslag en zeiden de artsen dat de kans op herhaling zo laag was dat het behandelplan om werd gegooid."

Toch was de keuze om de chemokuur over te slaan niet vanzelfsprekend, zegt Hopstaken. "De eerste drang is overleven en ik dacht: ik sta alles toe, want ik wil dit kunnen navertellen en verder gaan."

Pas toen ze alles op een rijtje had gezet kwam het besef. "Als je genuanceerder gaat kijken, dan is het natuurlijk onzin om onnodig schade op te lopen." Ze schetst het dilemma waar ze tegenaan liep: neem je het zekere voor het onzekere en onderga je de chemokuur, of neem je het risico en sla je de kuur over.

Hopstaken koos dus voor het laatste en moet nu, vier jaar later, nog een paar maanden hormoontherapie ondergaan. "Ik heb er altijd vertrouwen in gehad dat het de juiste keuze is geweest, omdat het een verantwoorde keuze was."

Door de hormoontherapie is ze bewuster geworden van haar gezondheid. "En de therapie heeft het nadelige effect dat er kans is op versnelde botontkalking. Daarom ben ik meer gaan sporten en ga ik met een paar mensen de marathon van New York lopen. Dat wordt de afsluiting van deze periode."