Minder vaak chemotherapie nodig bij borstkanker
Jaarlijks krijgen enkele duizenden vrouwen in Nederland chemotherapie, terwijl dat zeer waarschijnlijk niet nodig is. Dat blijkt uit een grote internationale studie naar de voorspellende werking van een genetische test die ruim tien jaar geleden is ontwikkeld door het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL), de zogenoemde MammaPrint.
De onderzoeksresultaten zijn vandaag gepresenteerd in New Orleans op het jaarlijkse congres van de American Association for Cancer Research. De test, die ontwikkeld werd door onderzoekers Laura van 't Veer en René Bernards van het AVL, kijkt naar de activiteit van zeventig genen in het tumorweefsel.
Veel vrouwen krijgen na een borstkankeroperatie chemotherapie om uitzaaiingen te voorkomen. Bij een groot deel van de vrouwen met een vroeg stadium van borstkanker die is beïnvloed door hormonen, is de kans op uitzaaiingen zo klein dat chemotherapie mogelijk onnodig is.
In Nederland gaat het ieder jaar om zo'n 2500 vrouwen.
"Aan alle patiënten wordt altijd de keus geboden of zij wel of niet chemotherapie willen", zegt Laura van 't Veer vanuit New Orleans. "Wij geven uitleg over de wenselijkheid van chemotherapie en bespreken de richtlijnen voor behandeling met de patiënten. Uiteindelijk is het altijd de keuze van de patiënt zelf."
Aanvankelijk leek de MammaPrint alleen geschikt om bij vrouwen met een tumor tot maximaal 2 centimeter en zonder uitzaaiingen te voorspellen of aanvullende chemotherapie nodig is. Jaarlijks wordt bij ongeveer 5000 vrouwen in zo'n vroeg stadium hormonaal beïnvloede borstkanker geconstateerd.
Maar uit de nieuwe onderzoeksresultaten blijkt dat de test ook bruikbaar is bij vrouwen met hormonaal beïnvloede borstkanker bij wie de tumor maximaal 5 centimeter groot is en met uitzaaiingen naar maximaal drie lymfeklieren in de oksel. "Dat betekent dat de test jaarlijks bij nog eens 4000 vrouwen in Nederland gebruikt kan worden", zegt Van 't Veer.
Laag risico
In Nederland vielen ruim 1500 vrouwen in de groep die volgens de genetische test een laag risico op uitzaaiingen had. De helft van die groep kreeg geen chemotherapie, de andere helft wel. In beide groepen was de borstkanker bij 94 procent van de vrouwen na vijf jaar nog altijd niet teruggekeerd.
De MammaPrint bleek ook betrouwbaarder dan andere manieren van testen. In bijna de helft van alle gevallen waarin de standaard-testmethode aangaf dat een patiënte een hoog risico op uitzaaiingen had en dat dus chemotherapie nodig was, gaf de genetische test een laag risico op uitzaaiingen aan. Daardoor kon chemotherapie achterwege blijven.
