Corruptie wordt niet meer getolereerd bij Oekraïense politie
Tot voor kort konden foutparkeerders in Oekraïne hun boete afkopen bij de agent die ze op de bon slingerde. Beetje bij beetje wordt dat inmiddels een stuk minder gebruikelijk, omdat de politiekorpsen in het land helemaal worden omgevormd om corruptie tegen te gaan.
Want corrupte ambtenaren, dat is het grootste probleem van Oekraïne. Niet voor niets is het een van de verbeterpunten die in het EU-associatieverdrag met het land staan waarover het raadgevend referendum van 6 april gaat.
Het zit van oudsher ingebakken in de maatschappij. "Dat geldt voor alle landen die ooit bij de Sovjet-Unie hoorden", zegt de Oekraïense corruptiebestrijder Darja Kalenjoek. "Het was toen vanzelfsprekend dat het hele justitiële systeem in dienst stond van de machthebbers. Het OM vervolgde als de president dat wilde, de rechtbanken veroordeelden als hen dat opgedragen werd."
Het kost tijd om zo'n apparaat om te vormen, maar het begin is er volgens Kalenjoek. De veranderingen zijn het zichtbaarst bij de politie, waar onder meer met geld uit de VS en Canada een nieuwe generatie agenten wordt aangenomen. Ze rijden in blinkende auto's, dragen frisse uniformen en krijgen drie keer meer betaald dan hun voorgangers. De gedachte is dat ze daardoor minder snel steekpenningen zullen aannemen.
Voor agent Ljoebov van 28 is een droom uitgekomen. Ze werkt sinds een paar maanden voor het nieuwe korps en is een van de nieuwelingen die door de selectie kwam. Ruim 8000 mensen meldden zich aan voor 950 banen bij het omgevormde politiekorps. "Ik wil niets liever dan mijn land dienen op een eerlijke manier", zegt ze. "De verandering begint bij ons en zal dan verdergaan."
Ook haar chef, Vladimir Bogonis, is hoopvol. "We kunnen niet meer terug, deze jonge mensen begrijpen heel goed wat de prijs van corruptie is. Je kunt misschien 100 dollar verdienen door steekpenningen aan te nemen, maar als dat bekend wordt, ben je daarna alles kwijt. Corruptie wordt niet meer getolereerd."
Druk van buiten
Corruptiebestrijder Kalenjoek hoopt dat hierna ook de top van het justitiële apparaat aan de beurt is. "Bij het OM en de rechtbanken zijn de hervormingen tot nu toe mislukt. Ze staan daar niet toe dat jonge mensen doordringen tot de hogere regionen. En toch moet dat gebeuren! We moeten dat verse bloed beschermen om het oude systeem om zeep te kunnen helpen."
Volgens Kalenjoek is druk van buitenaf daarbij nodig. Ze hoopt op een 'ja' bij het referendum in Nederland volgende week. "We hebben de hulp van de Europese Unie nodig om corruptie uit te bannen."