'China gaat antibiotica als groeimiddel verbieden'
De Chinese regering komt op termijn met een verbod op het gebruik van antibiotica als middel om het vee te laten groeien. Dat zegt een expert van de Chinese Academie van Wetenschappen tegen de NOS. "Vroeg of laat worden antibiotica als groeibevorderaars verboden", zegt professor Ying Guang-Guo.
China gebruikt in zijn eentje jaarlijks de helft van alle antibiotica in de hele wereld. In 2013 ging het in China om 162.000 ton antibiotica. Bijna de helft werd door mensen genomen, de rest werd toegediend aan vee.
Dit gigantische gebruik van antibiotica bedreigt niet alleen de gezondheid van Chinezen, maar van mensen wereldwijd. Dat komt onder meer doordat mensen steeds meer reizen.
Vlees eten
"Het te veel nemen van antibiotica en illegaal gebruik ervan zorgen voor extra antibioticaresistentie", legt Ying uit. "Mensen die vlees eten of die in de omgeving van boerderijen wonen, kunnen gemakkelijk resistente bacteriën oplopen." En daardoor kunnen ze ziek worden. Nu al heeft het op het Chinese platteland vaak geen zin meer om mensen antibiotica voor te schrijven, omdat die niet meer werken tegen de ziekmakende bacteriën.
- NOS/Marieke de Vries
Eenden op de boerderij van Dong Liming - NOS/Marieke de Vries
Een deel van Dong Limings eenden - NOS/Marieke de Vries
Boer Dong Liming
"Ons grootste probleem is het enorme gebruik van antibiotica in China", zegt Ying. "We hebben de grootste bevolking en het meeste vee van de hele wereld. We geven ons vee veel antibiotica als voedingssupplement. Maar sommige antibiotica worden te vaak gegeven of verkeerd gebruikt. Dat heeft de afgelopen tien jaar een toename van de antibioticaresistentie in China veroorzaakt."
Mens en vee
In 2013 werd in China dus 162 miljoen kilo antibiotica gebruikt. 78 miljoen kilo daarvan werd genomen door mensen. Bij een bevolking van 1,4 miljard Chinezen komt dat neer op gemiddeld 56 gram per persoon.
Voor Nederland zijn dergelijke cijfers in grammen niet beschikbaar, maar ruwweg gebruiken Chinezen vijftien keer zo veel antibiotica als Nederlanders, bijna acht keer zo veel als de gemiddelde EU-burger, en zes keer zo veel als Engelsen en Amerikanen.
Ook bij vee zijn de verschillen groot. Chinees vee kreeg in 2013 ruim 84 miljoen kilo antibiotica. Dat is ongeveer 400 keer zo veel als in Nederland. Hier is de veestapel natuurlijk wel een stuk kleiner, maar bij lange na geen factor 400. En dan moet worden aangetekend dat het antibioticagebruik in de Nederlandse veesector ondanks een recente daling nog altijd relatief groot is.
In China mogen antibiotica nog altijd gebruikt worden om de groei van vee te stimuleren. "Onze regering voelt heel sterke druk om in te grijpen, van wetenschappers, maar ook van het algemeen publiek", zegt Ying. "Vorig jaar vroegen de media de regering bijna maandelijks om strenge regels." Daarom is Ying ervan overtuigd dat er vroeg of laat een verbod komt om antibiotica als groeibevorderaar aan beesten te geven.
Strengere regels of niet, op de eendenfarm van Dong Liming in de provincie Guangzhou in het uiterste zuiden van China is daar maar weinig van te merken. Dongs 4600 eenden krijgen volop antibiotica.
"Ik koop de medicijnen om ziekten te voorkomen en als voedingssupplementen", zegt de eendenboer. "Ze kosten niet veel, ongeveer 200 tot 300 yuan per maand. Het voer kost me maandelijks 50.000 yuan." Omgerekend zijn dit bedragen van respectievelijk een paar tientjes en bijna 7000 euro.
Alleen als de dieren van Dong echt ziek zijn, dient hij de antibiotica toe via injecties. Dan gaat het bijvoorbeeld om amoxicilline, een middel dat bij mensen veel wordt gebruikt.
Maar meestal mengt Dong de antibiotica gewoon door het voer. Voedselleveranciers geven adviezen over de middelen die het best kunnen worden toegevoegd. "En die kunnen we ook bij hen kopen", zegt Dong. "Het is makkelijk om aan antibiotica te komen. In de stad zijn nogal wat drogisterijtjes waar je het ook zo kunt kopen."
Dat je zo makkelijk antibiotica kunt krijgen, is een van de voornaamste redenen voor het misbruik van antibiotica in China. "Volgens de wet heb je een recept van een arts nodig om aan antibiotica te komen", zegt professor Ying. "Maar iedereen kan echt heel gemakkelijk aan antibiotica komen in kleine klinieken en winkeltjes."
