Een primeur in de sportwereld: een topman van de National Football League (NFL) in Amerika zegt dat er inderdaad een verband is tussen American Football en CTE (chronic traumatic encephalopathy), een progressieve hersenziekte. Dat zei Jeff Miller gisteren tijdens een overleg van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, dat onderzoek doet naar hersenschuddingen in het leger, sport en andere 'gevaarlijke activiteiten'.
En dat is dus voor het eerst. Jarenlang ontkende de bond dat hoofdletsel het gevolg was van de sport, ook al beweerden meerdere onderzoeken het tegenovergestelde. Vorig jaar toonde de universiteit van Boston aan dat American Football-spelers een extreem hoge kans hebben op CTE, een hersenziekte die kan leiden tot onder meer geheugenverlies, depressies en dementie.
De universiteit onderzocht de hersenen van 91 oud-spelers, die hun lichaam na hun dood ter beschikking hadden gesteld aan de wetenschap. 87 van hen bleken CTE te hebben gehad. Dat komt neer op 96 procent.
Die erkenning was onontkoombaar, zegt arts-onderzoeker van het UMC Groningen, Gilles Stormezand. "In het boksen en kickboksen zijn lang geleden al maatregelen genomen, zoals lange pauzes tussen wedstrijden. Ik kan me voorstellen dat de NFL door commercieel belang sneller doorgaat met wedstrijden. Dat trainers een oogje dichtknijpen."
Het onderzoek in Boston was een bevestiging van de ontdekkingen van dokter Bennett Omalu in 2002. Hij vond als eerste CTE in de hersenen van een NFL-speler, Mike Webster. Die kwestie werd verfilmd als Concussion met Will Smith, een film waar de NFL niet blij mee was.
Boksersdementie
Maar de ziekte is al langer bekend, zegt Stormezand. "Eind jaren 20 kenden we al boksersdementie. Boksers kregen dezelfde verschijnselen als die we nu van CTE kennen." Een aantal NFL-spelers heeft door de ziekte zelfmoord gepleegd. "Daarom is het nu ook zo groot in de media."
Stormezand doet in Nederland onderzoek naar de ziekte. Maar anders dan in Amerika: omdat CTE pas na de dood 100 procent vastgesteld kan worden, doet hij onderzoek naar het proces van de ziekte, bij actieve sporters. Omdat Nederland niet echt een American Football-cultuur heeft, doet hij onderzoek naar kickboksers. "We willen onderzoeken of je de ziekte eerder kan tegengaan." Over ongeveer een half jaar verwacht hij resultaten te kunnen brengen.
Maatregelen
In Nederland wordt wel American Football gespeeld, maar op een heel ander niveau dan in Amerika. "Met alle respect voor de spelers, maar de snelheid en kracht zijn niet te vergelijken", zei John Mahnen, bestuurslid van de American Football Bond in Nederland afgelopen december in het radioprogramma Met het Oog op Morgen.
Volgens Mahnen worden er wereldwijd maatregelen genomen om beter om te gaan met het hoofd en de nek tijdens de sport. Zoals een nieuwe stuiterhelm. Maar die heeft een averechts effect zegt Mahnen: doordat de klap minder hard aankomt, ga je juist harder het duel aan.
In het verleden heeft de NFL wél gezegd dat je door American Football een hersenschudding kan oplopen, en dat hersenschuddingen gevaarlijk zijn, maar een direct verband werd nooit toegegeven. Vorige maand nog tijdens de Super Bowl zei een neurochirurg die verbonden is aan de NFL, dat er geen verband bestaat tussen de sport en de ziekte.
Gisteren werd Miller gevraagd of hij dacht dat er een verband was. "Zeker, het onderzoek van Dr. McKee toont aan dat een aantal gepensioneerde NFL-spelers CTE heeft, dus het antwoord is ja", antwoordde hij.