Smartphone als portemonnee: we willen er nog steeds niet aan
Het betalingsverkeer heeft de afgelopen jaren een gedaantewisseling ondergaan. Van contanten via cheques naar betalen met de pinpas, al dan niet contactloos. De volgende stap is er ook al: betalen met je smartphone, wat uiteindelijk moet leiden tot een volledig digitale portemonnee. Hoe ver zijn de banken hiermee en wil de consument dit wel?
Waar je nu nog bij de supermarkt naar je portemonnee grijpt, moet dat straks makkelijker worden. Het idee is dat je bij de kassa je telefoon tegen de betaalterminal houdt, je jezelf identificeert met bijvoorbeeld je vingerafdruk en vervolgens afrekent.
Ontwikkeling gaat langzaam
Maar voor we dat massaal doen, zijn we waarschijnlijk een paar jaar verder. Want banken zijn niet heel snel met het aanbieden van mobiele betaalmogelijkheden, wat deels te maken heeft met de interesse bij de consument. Van de vier grote banken, Rabobank, ING, ABN Amro en SNS Bank, hebben alleen de eerste twee inmiddels een app waarmee je met je mobiel in de winkel kunt betalen.
"We zijn inderdaad wat later met een mobiele betaal-app", zegt Arie Koornneef van SNS Bank. Hij is directeur marketingstrategie en innovatie. "We hebben ervoor gekozen om er iets meer de tijd voor te nemen. Je kunt onze app, om in de winkel af te rekenen, in het derde kwartaal van dit jaar verwachten."
Voor ABN Amro geldt hetzelfde, al belooft chief digital officer Frank Verkerk niet meer dan dat de app er dit jaar komt. "We hebben ervoor gekozen zaken te ontwikkelen die voor onze klanten het belangrijkste zijn."
Kinderschoenen
Dat komt in gesprekken met de banken vaker terug. Ze benadrukken dat ze vooral kijken naar wat de consument wil. Daaruit blijkt dat mobiel betalen wat hen betreft nog in de kinderschoenen staat, ook al bestaan de plannen al langer. Zo was er in 2011 het initiatief 'sixpack', een samenwerking van banken en telecomproviders om mobiel betalen mogelijk te maken. Dat plan strandde.
Er maken nu bij zowel ING als de Rabobank enkele tienduizenden klanten gebruik van. Kleine aantallen in vergelijking met mobiel bankieren, waar beide banken miljoenen gebruikers hebben. Daarnaast is de interesse in mobiel betalen onder consumenten volgens onderzoeksbureau GfK nog vrij klein.
- NOS / Lars Boogaard
- NOS / Lars Boogaard
"Het lijkt er soms op alsof de hele wereld in rap tempo verandert maar dat is echt niet zo", zegt Elze Vonk, Hoofd Betalen en Bankieren bij de Rabobank. "Bij ons doen veel klanten uit het midden- en kleinbedrijf nog altijd veel met contanten."
Behoefte beperkt
"De banken doen het eigenlijk best goed", concludeert Bart Garvelink, analist bij onderzoeksbureau Telecompaper. "Je ziet dat ze bovenop de ontwikkelingen zitten, vooral ING en Rabobank. Maar het voorziet nog niet in een enorme wens. De pinpas werkt nog prima, waarom zou je dan je telefoon gaan gebruiken?"
Dat neemt niet weg dat de ontwikkeling wel degelijk in gang is gezet. Mobiel betalen als los product is misschien niet direct interessant, maar de gedachte daarachter wel. Waar het de banken uiteindelijk om gaat, is de race om wie je digitale portemonnee mag beheren.
Klantenkaarten en kassabonnetjes
"Het is lastig om de toekomst in te kijken en de bankpas zal de komende jaren nog wel in de portemonnee blijven zitten. Maar de kans is best groot dat een app uiteindelijk de functies van een normale portemonnee gaat vervangen", zegt ING’s manager Mobiel Betalen Laurens Schretlen. "Ik zie wel voor me dat je klantenkaarten en kassabonnetjes straks digitaal worden opgeslagen via je smartphone."
ING heeft deze mogelijkheden nog niet, de Rabobank wel. In de Rabo Wallet, zoals de betaal-app heet, is het mogelijk om klantenkaarten op te slaan en parkeerkosten te betalen.
Banken zijn straks niet de enige die willen fungeren als jouw digitale portemonnee. De Europese betaalmarkt wordt de komende tijd verder opengezet, waardoor er ook ruimte komt voor totaal andere partijen.
Concurrentie uit de VS
Zoals de grote Amerikaanse techbedrijven. Apple, Google en Facebook willen ook heel graag in bepaalde mate als bank gaan optreden.
Apple en Google hebben een eigen betaaldienst op hun smartphones, die steeds verder wordt ontwikkeld. Zij richten zich met name op de functie van digitale portemonnee. Facebook focust wat meer op onderlinge betalingen. Al deze functionaliteiten zijn nog niet in Nederland beschikbaar.
Google experimenteert daarnaast in San Francisco met Google Hands Free. Het idee is dat je in winkels met je telefoon kunt betalen, zonder je telefoon ook daadwerkelijk te moeten pakken. Dit is weer een stap verder dan mobiel betalen zoals dat nu door ING en de Rabobank wordt aangeboden.
De komst van techbedrijven op de betaalmarkt kan grote gevolgen hebben voor traditionele banken. Want op het moment dat je nu betaalt met je pinpas of telefoon, geldt dat een klantencontact. En dat vinden banken belangrijk.
"Het landschap verandert”, zegt Garvelink. “De banken hebben nu nog een monopolie, dat kan gaan veranderen. Maar het is geen bokswedstrijd waarbij de banken automatisch door partijen als Facebook en Google direct knock-out worden geslagen."
Voorlopig blijft het plastic kaartje dus het oude, vertrouwde gezicht bij het afrekenen en is Nederland voor Apple en Google nog niet heel interessant. Maar dat er veel gaande is, en dat banken zich daarop proberen voor te bereiden, is wel duidelijk.