Campagne voor Oekraïne-referendum komt op gang
D66 en SP hebben vandaag de aftrap gedaan van hun campagnes vóór en tegen het associatieverdrag met Oekraïne. Over drie weken mogen kiezers naar de stembus. Veel andere politieke partijen laten een actieve campagne aan zich voorbij gaan.
De SP hield een bijeenkomst in Amsterdam, waar werd gesproken over de nadelen van het verdrag. D66-leden gingen in Den Bosch de markt op om te flyeren voor het verdrag.
Het raadgevende referendum is pas geldig als 30 procent van de kiezers opkomt. Volgens een peiling van I&O Research wordt dat percentage waarschijnlijk gehaald. Een meerderheid van die groep is volgens de peiling tegen het verdrag.
Waar staan de partijen?
Naast de SP zullen de komende tijd ook flyerende PVV'ers te zien zijn die wijzen op de nadelen van het verdrag. Wilders vindt dat het akkoord over meer gaat dan alleen de relatie tussen de EU en Oekraïne: "Een stem tegen het verdrag betekent ook een stem tegen Rutte en de Brusselse elite.". De Partij voor de Dieren heeft een postercampagne tegen het verdrag.
De voorstanders zijn een stuk minder goed zichtbaar. Naast D66 voert alleen GroenLinks een actieve voor-campagne.
Coalitiepartij VVD maar ook het CDA en de ChristenUnie gaan niet actief de boer op om kiezers te overtuigen. De PvdA voert wel een campagne. De partij is voor het associatieverdrag.
Volgens politiek verslaggever Xander van der Wulp heeft dat ermee te maken dat de meeste partijen niet zaten te wachten op het referendum: "Vóór het verdrag zijn wordt al gauw vertaald als pro-Europa, en dat is op dit moment niet zo populair."
Voor oppositiepartij CDA speelt volgens Van der Wulp ook een andere afweging mee: "Daarvoor geldt dat ze een negatieve uitslag dan kunnen afschuiven op het kabinet. Ze zijn voor het verdrag maar tegen het referendum en proberen zich erbuiten te houden."
Het overgrote deel van de Kamer stemde eerder al voor het verdrag.
WC-rollen
De fractievoorzitters van de zes grootste partijen in de Tweede Kamer zijn door de NOS uitgenodigd om aan de vooravond van het referendum hun standpunten toe te lichten in een speciale uitzending: NOS Nederland Kiest – Het Referendum.
Behalve politici voeren ook burgers campagne. 110 mensen en organisaties hebben subsidie gekregen om campagne te voeren. Zo worden wc-rollen bedrukt met argumenten tegen het verdrag en worden stroopwafels uitgedeeld om mensen te overtuigen van een voor-stem.
Regering
Het kabinet is voorstander van het verdrag maar geeft geen geld uit aan een 'ja'-campagne. Wel blijkt uit de uitgelekte communicatiestrategie dat ministers tot in de puntjes zijn voorbereid op het onderwerp.
Zo is het geadviseerde antwoord op de vraag of een 'nee' Rusland in de kaart speelt: "Rusland is inderdaad tegen dit akkoord en zal blij zijn met een 'nee'. Goed te beseffen dat de Russische president Poetin dit akkoord wilde tegenhouden om Oekraïne in zijn invloedssfeer en onder zijn controle te kunnen houden."
Minister Ploumen leidt volgende week een handelsmissie naar Oekraïne waarmee ze het belang van het associatieverdrag ook wil onderstrepen, maar spotjes en folders van de regering zijn er niet.
De uitslag
Voor een geldige uitslag is een opkomstpercentage van 30 procent vereist. De uitslag waar het kabinet en een overgrote meerderheid van de Kamer op hoopt is een geldig 'ja'. Het verdrag wordt dan geratificeerd.
Bij een geldig 'nee' wordt de situatie een stuk ingewikkelder. Omdat het referendum raadgevend is, is het aan de Kamer wat met een 'nee' gedaan wordt. Voorstanders PvdA en CDA hebben al wel gezegd dat ze zich zullen neerleggen bij de uitslag.
Volgens Van der Wulp is het te vroeg om te zeggen wat er dan gebeurt. "Een nee betekent in ieder geval een groot probleem voor de regering. Het gaat over een verdrag dat al gedeeltelijk is ingegaan en waar andere landen, inclusief Nederland, mee ingestemd hebben."
