'Fatale brand Scandinavian Star was sabotage van bemanning'

De fatale brand op de Deense veerboot Scandinavian Star, waarbij in 1990 159 mensen omkwamen, is aangestoken door twee bemanningsleden. Dat zegt de gepensioneerde Flemming Thue Jensen, een deskundige die kort na de brand op het schip was.

"Ik heb altijd geweten dat er sprake was van sabotage. En ik weet wie er verantwoordelijk zijn voor de brand. Ik ben bereid hierover een verklaring af te leggen bij de rechter", zei de nu 70-jarige Deen gisteren op een persconferentie in Oslo.

Jensen zei dat hij de Noorse politie destijds over al zijn bevindingen heeft geïnformeerd, maar dat er niets met zijn informatie werd gedaan. "Een ambtenaar maakte aantekeningen. Meer gebeurde er niet."

Het drama op de Scandinavian Star voltrok zich toen het schip in april 1990 op weg was van de Noorse hoofdstad Oslo naar Frederikshaven in Denemarken. Aan boord waren 383 passagiers en 99 bemanningsleden.

Er brak meerdere malen brand uit op het schip. Volgens Jensen zijn alle branden aangestoken door mensen die er heel goed hun weg wisten.

De eerste brand was rond 02.00 uur 's nachts toen de veerboot voor de Zweedse kust voer. Enkele matrassen stonden in brand, maar dat vuur kon snel worden geblust.

Zo'n twintig minuten later vatten enkele tapijten vlam. Doordat het vuur niet op tijd werd ontdekt, stond het schip in een mum van tijd grotendeels in brand. Er kwamen 159 mensen om het leven, onder wie 136 Noren.

Jensen was een van de eerste onderzoekers die de verbrande veerboot betrad. Hij zegt dat er al snel aanwijzingen voor waren dat de branden waren aangestoken. "Het waren bewuste en geplande acties. Het ging hier niet om een of andere gek die met brandende lucifers rondliep."

Volgens Jensen stonden er ijzeren bedframes tussen de deuren van de nooduitgangen, zodat het vuur zich kon verspreiden. Ook een deur naar het hoogste autodek was expres opengehouden om het vuur te voorzien van meer zuurstof.

Twaalf uur na de fatale brand brak nog een derde brand uit. Het schip zou toen al grotendeels geëvacueerd zijn; alleen brandweerlieden, onderzoekers en een paar bemanningsleden waren nog over. Volgens de politie brak er opnieuw brand uit doordat het vorige vuur weer was opgelaaid, maar Jensen zei dat onderzoek uitwees dat er een hydraulische leiding was doorgesneden, waardoor er olie op matrassen lekte.

Het restaurant van het schip was tot die tijd bespaard gebleven, maar werd bij een vierde brand totaal verwoest. Omdat er bij deze laatste brand niemand om het leven kwam, is volgens Jensen nooit onderzocht hoe die brand is ontstaan. En die brand was volgens de Deen zo hevig, dat het nooit om een opgelaaide brand heeft kunnen gaan.

De Noorse politie schoof de tweede en fatale brand in de schoenen van een Deense vrachtwagenchauffeur, die zelf bij de brand was omgekomen. De beschuldigingen tegen hem werden in 2014 ingetrokken, omdat er niet genoeg bewijs was voor zijn betrokkenheid.

Jensen beschuldigt de Noorse politie ervan dat die nooit heeft uitgezocht wie er financieel kon profiteren van de brand. "Bij de Deense politie is de regel dat je altijd kijkt waar het geld naartoe gaat. Waarom heeft de politie in Noorwegen dat hier niet gedaan?" De eigenaren van de Scandinavian Star zouden na de brand ruim 12,5 miljoen euro aan verzekeringsgeld hebben ontvangen.

Op de persconferentie in Oslo benadrukte Jensen dat hij zijn bevindingen niet met de Noorse politie wil bespreken. "Ik vertrouw de Noorse politie niet, maar ik wil wel getuigen in de rechtbank."

Waarom komt Jensen nu pas naar buiten met zijn bevindingen, 26 jaar na dato? "Het heeft me nooit losgelaten. Bij het proces destijds was men alleen geïnteresseerd in de fatale brand. Over de derde en vierde branden wilden ze niets horen."

"Het heeft me allemaal erg getroffen en ik heb het lange tijd verdrongen", vervolgde hij. "Ik heb vaak aan die arme man gedacht die bij de brand omkwam en als brandstichter werd aangemerkt, alleen maar omdat hij een strafblad had. Hij was vrachtwagenchauffeur en had gedronken in de bar. Dat is niet verboden. Hoe had hij met een alcoholpromillage van 1,7 zo'n gecompliceerde brand kunnen stichten? Hij was bij de derde en vierde brand trouwens al dood."

Jensen zei ook dat hij zijn woede over het in zijn ogen slordige politiewerk niet langer kan verbergen. "Als ze toen naar me geluisterd hadden, dan waren er enkele verdachten overgebleven. Want bij de derde brand waren er naast brandweerlieden nog maar een paar bemanningsleden aan boord. Ze hadden toen een heleboel verdachten kunnen uitsluiten, maar in plaats daarvan verdacht de politie alle passagiers en kreeg een vrachtwagenchauffeur, die zelf bij de brand was omgekomen, uiteindelijk de schuld."