Rotterdam worstelt al jaren met aanpak boze supporters
Hoe hard moet de Mobiele Eenheid optreden tegen een meute boze voetbalsupporters? Het is een vraag waar de politie al jaren mee worstelt. Vanmiddag zijn bij De Kuip zeker 200 Feyenoord-supporters aangehouden, maar er is veel onbegrip over de handelwijze van de ME.
Op Twitter uiten supporters hun ongenoegen. Het protest tegen het clubbestuur zou vreedzaam zijn geweest, en het optreden van de ME buitensporig hard.
Volgens NOS-verslaggever Robert Bas, die de ongeregeldheden van dichtbij zag gebeuren, had de politie duidelijk van tevoren gepland om niets aan het toeval over te laten. "Alles stond klaar", schrijft Bas. "ME, waterkanon en arrestantenbussen."
De repressieve aanpak van de politie valt te verklaren uit de Maasgebouw-rellen van vijf jaar geleden. In 2011 zat Feyenoord net als nu in een sportieve dip en moest het clubbestuur het ontgelden. Anders dan vanmiddag wisten toen 300 betogers het Maasgebouw te bereiken. Ze richtten buiten een enorme ravage aan.
Er vloog onder meer een metalen staaf door een ruit. De paar aanwezige agenten aan de andere kant van de ingang voelden zich zo bedreigd dat ze hun dienstwapen trokken. Die richtten ze op de meute achter het glas, die dreigde het te gebouw te bestormen. Pas na vijf minuten was de ME ter plaatse om de menigte terug te dringen en uiteen te drijven.
De afwezigheid van de ME was destijds een bewuste aanpak, staat in het rapport van het Auditteam Voetbal & Veiligheid. "De Mobiele Eenheden worden 'uit het zicht' achter de hand gehouden, om zo nodig te reageren op gewelddadigheden. Zichtbare ME zou de kans op voetbalgeweld juist vergroten", staat in het rapport.
Vijf jaar geleden werd dus geprobeerd de supporters niet te provoceren. "Want er werd gedacht dat de ME in zicht eerder supportersgeweld zou aanwakkeren dan beteugelen."
Aanwezige ME zou eerder supportersgeweld aanwakkeren dan beteugelen.
In het rapport wordt aanbevolen om de tactiek van de politie zo aan te passen dat beginnende ongeregeldheden kunnen worden voorkomen. Dat zou moeten gebeuren door onder meer tijdig aanhoudingen te verrichten en door de politie preventief en zichtbaar positioneren op centrale plaatsen.
Het lijkt erop dat met het plan van aanpak van vandaag die aanbeveling in de praktijk is gebracht. De politie wachtte niet af, maar zat er direct bovenop met een strakke voorbereiding.
Met 2011 in het geheugen valt die aanpak te verklaren, maar weer vijf jaar dáárvoor werd de Rotterdamse politie juist een veel te hard optreden kwalijk genomen. In 2006 was tijdens de Klassieker tegen Ajax de prijs voor het bewaren van de orde te hoog.
De politie arresteerde destijds bijna 800 supporters, en die werden ook nog eens erg slecht behandeld, concludeerde de toenmalige Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. Hij schreef in een rapport dat de Rotterdamse autoriteiten "de grenzen van het toelaatbare fors hadden overschreden".
Door die harde aanpak hebben honderden 'goeden' moeten lijden onder een kleine groep van slechts tientallen 'kwaden'.
Een grote groep supporters bleef hangen op het Marathonviaduct bij de Kuip. Daardoor kon een trein met Ajax-supporters aanvankelijk niet vertrekken. De ME sloot daarop de hele groep in en voerde iedereen af in bussen. Een aantal arrestanten zat urenlang geboeid met tie-wraps om de polsen, zonder toegang tot toiletten, water of eten.
"De wens om hard op te treden en de wens om aan de supporters het signaal af te geven dat het menens is in Rotterdam, lijkt te veel invloed te hebben gehad op de keuzes die zijn gemaakt, zodat die keuzes onevenwichtig waren", schreef Brenninkmeijer.
De repressieve aanpak van toen was weer een reactie op de Klassieker van een jaar eerder, die door supportersgeweld volledig uit de hand liep.
De grens van het toelaatbare lijkt maar moeilijk te trekken. Toch was volgens burgemeester Aboutaleb van Rotterdam die grens vandaag duidelijk. "Er was geen demonstratie aangekondigd, dus bereid je je voor op het maximale", zegt Aboutaleb. "Als je het van tevoren weet, kun je het proportioneel doen. Eén ding is duidelijk: een bestorming van het Maasgebouw mag niet. We wilden geen herhaling met getrokken pistolen zoals in 2011."
Dat zegt ook Frank Pauw van de politie Rotterdam Rijnmond. "We hebben duidelijk geleerd van 2011. We gaan niet meer uitkomen bij het Maasgebouw zoals toen. Daar hebben we de grens getrokken."
