Forse kritiek op hackbevoegdheid politie
Tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer vanmorgen klonk forse kritiek op de hackbevoegdheid van de politie. De wet gaat veel te ver, vinden meerdere deskundigen die door de Tweede Kamer waren uitgenodigd om hun mening te geven over het voorstel van het kabinet.
Op dit moment mag de politie onder bepaalde voorwaarden computers, telefoons en andere apparatuur hacken als ze daar fysiek bij kan. En het mag alleen om communicatie te kunnen onderscheppen. Maar het kabinet wil dat de politie dat ook op afstand kan doen. Bovendien moeten agenten op afstand foto's kunnen maken met telefooncamera's, gesprekken kunnen afluisteren of bepaalde informatie zelfs ontoegankelijk maken.
Buitengewoon kritisch
Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de wet. "Wij zijn buitengewoon kritisch", aldus voorzitter Jacob Kohnstamm van die organisatie tegen de NOS, voorafgaand aan de hoorzitting in de Tweede Kamer. "Er moeten veel beter waarborgen in het wetsvoorstel komen te staan", zegt hij.
Hacken zou alleen moeten kunnen bij georganiseerde misdaad, terrorisme of levensbedreigende zaken
De bevoegdheid kan ook veel te makkelijk worden ingezet, stelt Kohnstamm. Dat kan bij een verdenking van vier tot acht jaar cel, al kan de overheid daarop uitzonderingen maken. "Het zou alleen moeten kunnen voor georganiseerde misdaad, terrorisme of als er levens op het spel staan", vindt Kohnstamm.
Ook moet er volgens Kohnstamm betere controle op gebruik van de bevoegdheden komen. Hij krijgt bijval van rechter Christiaan Baardman, die ook sprak in de Tweede Kamer. In het voorstel van het kabinet is er volgens hem nauwelijks controle achteraf, waardoor niet goed in te schatten is of verdachten wel terecht zijn gehackt.
Gehackte pacemakers
Ook de Nederlandse Orde van Advocaten is kritisch: volgens een woordvoerder van die organisatie kan de politie straks veel te makkelijk hacken. "Mijn pacemaker kan straks worden gehackt als ik mijn buurman een klap op zijn gezicht geeft", zegt hij. Volgens de woordvoerder loopt het kabinet het risico om "de sluisdeuren open te zetten" en moet de bevoegdheid met veel meer waarborgen worden omgeven.
Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom is eveneens niet tevreden. Volgens jurist Ton Siedsma van die organisatie komt de politie "wel erg dicht op het menselijk lichaam" nu steeds meer mensen draagbare elektronische apparatuur bij zich hebben.
Ingrijpend
Het Openbaar Ministerie en de politie, die ook mochten spreken in de Tweede Kamer, zijn het niet eens met de kritiek. Volgens Inge Philips, afdelingshoofd bij de politie, is een huiszoeking juist veel ingrijpender dan het hacken van een telefoon of computer. "Als we ergens binnenvallen, soms met honden erbij, en je zit met de familie op de bank, is dat geen fijne ervaring", zegt Philips. "En dan zien we alles in een huis. Als we hacken, kunnen we dat veel beter afbakenen."
We gaan niet rondneuzen in computers
Volgens Philips is het "zeer onwaarschijnlijk" dat de politie in computers van onschuldige burgers gaat kijken. "Er worden wel eens fouten gemaakt, want politiewerk blijft mensenwerk", aldus Philips. "Maar dat betekent niet dat we gaan rondneuzen in computers. Dat willen we helemaal niet."
Ook het Openbaar Ministerie herkent zich niet in de kritiek. "Het wetsvoorstel heeft strikte waarborgen", aldus cybercrime-officier Martijn Egberts. "Criminelen kunnen nu straffeloos met elkaar communiceren zonder dat we mee kunnen kijken", zegt Egberts. "Maar we moeten Nederland kunnen blijven beschermen."
Tweede Kamer kritisch
De Tweede Kamer moet zich nog buigen over het wetsvoorstel. Een deel van de Tweede Kamer is kritisch; zo vraagt PVV-Kamerlid Lillian Helder zich af 'of we hier wel mee verder willen'. Ook D66 is kritisch: die partij is bang dat het internet per saldo onveiliger wordt, omdat de politie kwetsbaarheden in software zal moeten misbruiken om computers van verdachten te hacken. "De politie heeft er dan baat bij dat kwetsbaarheden in software niet worden gedicht", zegt D66-Kamerlid Verhoeven.
De VVD is wel voorstander. "Er wordt gedaan alsof we moeten kiezen tussen veiligheid en privacy", aldus Kamerlid Ockje Tellegen tegen de NOS. "Maar dat hoeft helemaal niet, het kan samengaan." Tellegen ziet de wet er dan ook graag ingevoerd worden. "Wie deze wet niet wil, is naïef. We zullen iets moeten doen", aldus het Kamerlid.
Het CDA vindt de nieuwe hackbevoegdheid niet ver genoeg gaan, en wil dat de politie ook mag eisen van verdachten dat ze hun encryptiewachtwoorden opgeven. Het kabinet kiest daar niet voor omdat dat volgens juristen in strijd is met het beginsel dat verdachten niet hoeven mee te werken aan hun eigen veroordeling.