Peilingwijzer: komt er een coalitie van vijf partijen?

Geen grote veranderingen deze maand in de Peilingwijzer, die een gewogen gemiddelde berekent van de grote politieke peilingen. Met grote afstand de grootste partij is nog altijd de PVV met volgens de Peilingwijzer inmiddels tussen de 35 en 40 Kamerzetels. De partij van Geert Wilders laat alle andere partijen ver achter zich. Nummer 2 de VVD komt niet verder dan 22 zetels.

De andere ‘grotere partijen’ blijven in de Peilingwijzer nog kleiner: CDA en D66 komen op 15 tot 19 en de SP op 14 tot 18. Omdat de PvdA blijft hangen op 10 tot 14 heeft de huidige coalitie op dit moment rond de 34 zetels, nog niet de helft van een Kamermeerderheid.

Vijf partijen

Zou dit werkelijk het beeld worden bij verkiezingen van maart volgend jaar, dan zijn praktisch gezien coalities met minder dan vijf partijen vrijwel onmogelijk. "Met de PVV zou dat theoretisch nog wel kunnen", zegt politicoloog Tom Louwerse, maker van de Peilingwijzer. "Maar sommige partijen hebben laten weten dat dit momenteel politiek voor hen geen optie is en Wilders wil ook niet met iedereen."

"Overigens is een vijfpartijen-coalitie in de Nederlandse geschiedenis nou ook weer niet iets heel bijzonders: in de jaren 70 van de vorige eeuw hebben we die ook gezien. Al was dat dan wel met de drie partijen die later het CDA zouden vormen en die ideologisch natuurlijk al heel dicht bij elkaar stonden."

Moszkowicz

De versplintering in het politieke landschap is al langer gaande, maar Louwerse verwacht dat "een of twee middelgrote partijen" de komende dertien maanden nog wel iets zullen opkrabbelen. "Het is nu nog zo ver voor de verkiezingen, dat kiezers in peilingen als het ware vrijelijk hun opties kunnen verkennen. Je ziet meestal dat dit gaat veranderen als in de laatste fase expliciet de machtsvraag op tafel komt te liggen: wie zou er kunnen samenwerken met wie, wie zijn de kandidaat-premiers? Dan zie je toch weer iets meer dat kiezers zich bij sommige middelgrote partijen aansluiten."

In de Peilingwijzer wordt verder duidelijk dat VoorNederland (VNL), de partij die afgelopen zomer met leider Bram Moszkowicz nog kans leek te maken op een entree in de Tweede Kamer, inmiddels buiten beeld is. Bij geen enkele opiniepeiler kan VNL nog op een zetel rekenen. Vorige maand brak VNL met Moszkowicz.

De overige partijen die nog wel stevig scoren in de Peilingwijzer zijn GroenLinks met 9 tot 13 zetels, de ChristenUnie met 5 tot 7 zetels, de SGP en de Partij voor de Dieren met 3 tot 5 en 50Plus met 2 tot 5.

De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond), I&O Research en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse (Universiteit Leiden).