Wat is dyslexie? 'Meestal begint het in groep 3'

Ouders, scholen en Kamerleden hebben grote zorgen over de afschaffing van de spellingscontrole voor kinderen met dyslexie. Tot dit jaar was het een belangrijk hulpmiddel voor dyslectische leerlingen tijdens hun eindexamen. Komend voorjaar zullen ze het zonder moeten doen.

Dyslexie is een probleem voor veel kinderen in Nederland. Volgens oudervereniging Balans heeft 3,6 procent van de leerlingen dyslexie. "Dat komt neer op een à twee kinderen per klas", zegt woordvoerder Joli Luijckx. Maar wanneer ben je eigenlijk dyslectisch en welke hulpmiddelen zijn er beschikbaar?

Leesprobleem

Luijckx is van de landelijke vereniging voor ouders van kinderen met een stoornis zoals dyslexie. Ze legt uit dat kinderen met taalproblemen vaak op jonge leeftijd al opvallen. "Meestal begint het in groep 3. Het leren lezen gaat dan niet zo soepel. Je bent dan een leerling met een leesprobleem." Een school geeft in zo'n geval extra hulp en les zodat kinderen de stof toch onder de knie krijgen. Vervolgens worden ze getoetst om te kijken of de inspanningen hebben geholpen.

"Zo niet, dan kan een kind wel eens dyslexie hebben. De leerling wordt dan doorgestuurd naar een deskundige, dat is vaak een psycholoog of een orthopedagoog. Die doet een dyslexie-onderzoek. Er wordt gekeken of er sprake is van dyslexie en zo ja, op welke gebieden", vertelt Luijckx.

Onderzoek

Bij dyslexie gaat lezen, spellen en ook schrijven moeizamer dan normaal gesproken, terwijl iemand wel een gemiddelde intelligentie heeft. Dyslectische leerlingen halen bijvoorbeeld letters door elkaar, schrijven ze in spiegelbeeld, of maken spelfouten (fis in plaats van vis). Anderen zijn snel moe na het lezen, blijven achter qua tempo, of hebben moeite met voorlezen.

Naast het verrichten van onderzoekjes en testen stelt de deskundige ook vast hoe hardnekkig de achterstand is. Een belangrijk aspect. Volgens Luijckx moet de school laten zien wat er qua hulp is aangeboden zodra een kind bij de deskundige komt.

"De orthopedagoog of psycholoog stelt dan vast of het genoeg is. Als er dan, ondanks alle inspanningen, nog steeds hardnekkige problemen zijn en het onderzoek wijst ook uit dat het kind moeite heeft met lezen en/of schrijven, dat wordt er een dyslexieverklaring opgesteld. "Die is helemaal op maat en er staat in welke hulpmiddelen deze leerling nodig heeft", zegt Luijckx.

Hulpmiddelen

Tijdens de eindexamens krijgen dyslectische kinderen de volgende hulpmiddelen aangeboden: een half uur extra tijd, ze kunnen de examens in gesproken vorm te horen krijgen en tot nu toe mochten ze de spellingscontrole op de laptop gebruiken.

De vereniging snapt dat het ministerie extra aandacht besteedt aan spelling en ook dat een eindexamen voor iedereen gelijk moet zijn, maar Luijckx vindt ook dat er soms maatwerk nodig is. "We laten iemand die blind is ook niet een examen zo maken. Dyslexie is een serieuze beperking en mensen met een beperking hebben hulp nodig."