Goochelt Frans Timmermans met cijfers?
Twee dagen geleden was daar ineens een nieuw feit in de vluchtelingencrisis. EU-commissaris Frans Timmermans stelde in een interview met de NOS dat 60 procent van de migranten die richting de EU vluchten, niet wegtrekken vanwege een oorlog. Letterlijk zei hij: "meer dan de helft van de mensen die nu in Europa aankomen, zijn mensen uit landen waarvan je kan aannemen dat ze geen enkele reden hebben om een vluchtelingenstatus aan te vragen. 60 procent!".
Het is een percentage dat het migratiedebat op zijn kop zou kunnen zetten. Maar de vraag is: klopt het wel?
Direct na het interview hebben we uitgezocht op welke cijfers Timmermans zich baseert. Hij doelt in zijn citaat op de cijfers van Frontex over de maand december. Deze cijfers zijn nog niet openbaar, maar Timmermans heeft er al inzage in gehad omdat Frontex onder de verantwoordelijkheid van de Europese Commissie valt.
Nieuwswaardig
Een openbare bron ontbrak dus, maar de uitspraken van Timmermans waren en zijn zeer relevant en dus nieuwswaardig. Daarom heeft de NOS in de berichtgeving vermeld dat Timmermans zich baseert op een nog niet openbare bron. Natuurlijk hebben we gebeld met Frontex zelf. Maar die organisatie houdt zich op de vlakte, omdat het gaat om voorlopige cijfers. Frontex maakt de cijfers over december pas openbaar als ze definitief zijn.
Daarmee is het moeilijk om nu vast te stellen of Timmermans' cijfers kloppen, of niet. Wel komt - op basis van bronnen - het volgende beeld naar voren.
Als bovenstaande aannames blijken te kloppen, heeft Timmermans zich vergaloppeerd met zijn bewering. Het zou zomaar kunnen dat het percentage 'onduidelijke' vluchtverhalen uiteindelijk naar beneden of boven wordt bijgesteld. We kunnen dat helaas pas vaststellen als we de definitieve cijfers van Frontex kunnen inzien.
'Heel ander beeld'
Naast Frontex analyseert ook de vluchtelingenorganisatie van de VN, de UNHCR, de cijfers. Die ziet dat 75 procent van de vluchtelingen over heel 2015 uit oorlogsgebieden komt. Dat is dus een ander beeld dan Timmermans opwerpt. Maar ook de UNHCR heeft nog geen aparte, betrouwbare gegevens over de laatste maand van vorig jaar.
En ook als we wel de laatste cijfers van de UNHCR kennen, blijft de betekenis daarvan relatief voor deze discussie. Timmermans baseert zich immers op de cijfers van Frontex. Gisteren liet een woordvoerder van de EU-commissaris al weten dat we niet te veel waarde aan deze cijfers moeten hechten, omdat de trend in januari al weer anders lijkt dan in december.
Het lijkt erop dat de Europese Commissie nu ook met deze discussie in de maag zit en het beeld probeert bij te stellen. In het interview bleek dat Frans Timmermans de kijker wilde waarschuwen. Als er steeds meer mensen onterecht meeliften met de vluchtelingenstroom, kan dat het draagvlak voor het vluchtelingenbeleid ondermijnen. Zeker omdat het gaat om "veel jonge, alleenreizende mannen zijn die voor overlast kunnen zorgen in onze steden", zoals Timmermans vertelde.
Probleem is alleen dat die waarschuwing nu ondersneeuwt in een discussie over het opvallende, maar nog oncontroleerbare cijfer 60.
