ZZP Nederland en FNV blij met verdwijnen 'onding VAR'
Stichting ZZP Nederland is blij dat er een einde komt aan "het onding VAR-regeling". "De opdrachtgever had er alleen maar voordeel van, en de zzp'ers nadeel", zegt ZZP-voorzitter Maarten Post.
Hij reageert op het nieuws dat een meerderheid van de Eerste Kamer toch de nieuwe zzp-regels van staatssecretaris Wiebes steunt. De huidige zogenoemde VAR-verklaring wordt vervangen door nieuwe 'modelovereenkomsten' tussen zzp'ers en hun opdrachtgevers.
Deze nieuwe overeenkomsten moeten voorkomen dat sommige zzp'ers als een verkapte werknemer aan het werk zijn, terwijl de opdrachtgever profiteert van het feit dat hij geen loonbelasting en sociale premies hoeft te betalen. De VAR legde alle risico's bij de zelfstandige.
De nieuwe wet moet de VAR-systematiek vervangen door modelcontracten, die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd. Op dit moment is maar moeilijk te controleren of een opdrachtnemer met een VAR ook echt een zelfstandige is.
Post vindt het onbegrijpelijk dat D66 opnieuw roept om nog maar eens de tijd te nemen om wat beters te bedenken voor de VAR. "Dat is alleen maar ingegeven door de belangen van bemiddelaars als uitzendbureaus. Die kunnen straks niet langer mensen uitbuiten."
Toezeggingen
FNV Zelfstandigen is vooral blij met de toezegging dat de overgangsperiode wordt verlengd tot een jaar. "En het is ook goed dat er een toetsingscommissie van arbeidsrechtdeskundigen komt die toetst of de nieuwe contracten civielrechtelijk in orde zijn", aldus FNV-beleidsadviseur Josien van Breda.
De FNV is ook tevreden met de bevestiging dat er veel aandacht komt voor voorlichting. "Die is hard nodig. Uit een onderzoek onder onze leden blijkt dat ongeveer 40 procent nog geen idee heeft wat de gevolgen van het afschaffen van de VAR voor hen persoonlijk zullen zijn."
"Onze zorgen zijn nog niet volledige weggenomen, omdat we zelf aan den lijve ondervinden hoe ingewikkeld het is om een modelovereenkomst op te stellen die en werkbaar is voor onze leden en voldoet aan de wensen van de Belastingdienst. Het overgangsjaar wordt dus een druk jaar."
Kritiek
Toch is niet iedereen blij met de huidige ontwikkelingen. Sommige zzp'ers vrezen een warboel aan overeenkomsten, een enorm bureaucratisch gedoe dat leidt tot veel onduidelijkheid.
"Sterker nog: schijnzelfstandigheid blijft bestaan", zegt Jerry Helmers, voorzitter van het kleinere ZZP Netwerk Nederland. "De nieuwe regeling houdt geen rekening met hoe het in de praktijk gaat."
Helmers: "Schijnzelfstandigheid ontstond omdat veel zzp’ers (de schijnzelfstandigen) werden ‘gedwongen’ door hun opdrachtgevers om op zzp-basis te werken. De mensen die zich laten ‘dwingen’ kun je het beste typeren als mensen die letterlijk geen keuze hadden. Zij zijn vaak ook wat lager opgeleid. Deze mensen denken aan de korte termijn (er móet geld verdiend worden om te overleven!) en daardoor verdiepten ze zich volstrekt niet in de mogelijke juridische gevolgen van een gedwongen zzp-schap.”
Wielen rijden
Ook Pierre Spaninks, zzp-expert, is kritisch: "Het is de bedoeling dat de schijnzelfstandigheid wordt aangepakt. Het probleem is dat deze wet in de praktijk tegen die schijnzelfstandigheid niets zal doen, maar dat die echte zzp'ers en hun opdrachtgevers alleen maar in de wielen zal rijden."
"Ook als je volkomen te goede trouw bent, dan blijf je met deze wet, met die modelovereenkomsten, het risico lopen op naheffingen en boetes. En het effect daarvan is, dat nu ook bonafide opdrachtgevers denken: werken met zzp'ers, mij niet gezien. Doe mij maar een uitzender of payroller. De wet legt de hele markt voor de inhuur van zzp'ers plat met dank aan de bonden, je zal er maar lid van zijn."