Bitcoins en dark web: een goed huwelijk
De virtuele munt bitcoin staat centraal in een groot FIOD-onderzoek naar illegale handel en witwaspraktijken. Tien mensen zijn al opgepakt. De bitcoin is geliefd bij criminelen, omdat de geldeenheid niet wordt uitgegeven door banken en er dus geen toezicht op is. Bitcoins gaan heen en weer in een gesloten systeem van gebruikers. Er komen geen autoriteiten aan te pas.
De illegale handel, in dit geval in grondstoffen voor xtc, gebeurt vaak op een verborgen deel van het internet dat niet wordt geïndexeerd door zoekmachines en alleen te bereiken is via de TOR-browser. Deze anonimiseert gebruikers, waardoor de browser geliefd is onder criminelen. Maar ook journalisten en klokkenluiders maken er gebruik van.
FIOD-directeur Van der Vlist noemt het samenspel van bitcoin en die verborgen sites "een goed huwelijk". "Je blijft dan zoveel mogelijk in het duister", zegt hij. Maar helemaal onzichtbaar ben je niet, zegt Van der Vlist. Volgens hem specialiseren de FIOD, de politie en banken zich al langer op patronen van handel en witwaspraktijken op het 'dark web'. "We hebben inmiddels expertise opgebouwd. Wij zitten daar ook."
De criminelen in het FIOD-onderzoek gebruikten de bitcoins als betaalmiddel. Op het web handelden ze in grondstoffen voor drugs. Om de zoveel tijd werden de bitcoins door 'cashers' omgezet in echt geld. Dat kan gewoon, ook door gebruikers die geen kwaad in de zin hebben. Voor veelgebruikte muntsoorten als de euro en dollar bestaat een wisselkoers. Vanochtend kreeg je voor 1 bitcoin 349 euro of 379 dollar.
'Systeem blootgelegd'
Zodra de bitcoins waren verzilverd, werd het 'echte geld' opgenomen bij banken. Die trokken uiteindelijk aan de bel. Hun waarschuwingssystemen sloegen aan op de grote bij- en afschrijvingen, kort na elkaar.
De FIOD zegt dat zo twee vliegen in een klap zijn geslagen. "We hebben de handel bestreden en crimineel vermogen in beslag genomen. En we hebben het systeem blootgelegd. Daar gaan we mee verder."