Ruim 36 jaar sancties: een overzicht
Door de jaren heen heeft het Westen de druk op Iran steeds verder opgevoerd. Een overzicht van de sancties sinds 1979.
November 1979
De eerste sancties tegen Iran werden in 1979 ingesteld. Ayatollah Khomeini had de macht overgenomen en Iraanse studenten hielden Amerikanen gevangen vast in de ambassade in Teheran. President Carter legt het het land sancties op: Iran mag niet meer exporteren naar de VS, op enkele kleine producten na. Daarnaast wordt 12 miljard aan Iraanse tegoeden bevroren.
Maart 1995
President Clinton stelt per decreet dat Amerikaanse bedrijven niet meer mogen investeren in de Iraanse olie- en gasindustrie. Hij verdenkt Iran ervan terrorisme te sponsoren. Ook wordt Iran ervan beschuldigd dat het een kernbom probeert te krijgen of te ontwikkelen.
December 2006
De VN legt sancties op als Iran eind 2005 het nucleaire verrijkingsprogramma weer opstart dat in 2002 was stilgelegd. In 2005 was de ultra-conservatieve Mahmoud Ahmedinejad aan de macht gekomen als president. Hij verbreekt het VN-zegel op de kerncentrale van Natanz. De relatie van Iran met de buitenwereld verslechtert. De VN verbiedt Iran om te handelen in nucleaire technologie.
Maart 2007
De VN stelt een wapenembargo in tegen Iran. Het land mag geen wapens meer exporteren. De EU stelt een maand later een zwarte lijst op met Iraniërs die persona non grata zijn in de EU.
Oktober 2007
Nieuwe sancties van de VS. Twintig bedrijven en organisaties die worden geassocieerd met de Iraanse Republikeinse Garde worden afgesneden van het Amerikaanse bankensysteem. Ook drie staatsbanken worden afgesloten.
Maart 2008
De VN-Veiligheidsraad bepaalt dat alle Iraanse banken moeten worden gecontroleerd. Ook vrachtvliegtuigen en -schepen worden gecontroleerd die mogelijk verboden goederen vervoeren.
Juni 2010
Nieuwe sancties door de Veiligheidsraad: een nog strenger wapenembargo en striktere financiële controles. Iran mag geen zware wapens zoals helikopters en raketten meer kopen. Het Amerikaanse Congres neemt wetten aan die boetes opleggen aan bedrijven die handelen met de Iraanse olie-industrie.
Augustus 2010
De EU verbiedt bedrijven handel te drijven met de Iraanse olie- en gasindustrie, en met de Iraanse nucleaire industrie.
Mei 2011
De 21ste Iraanse bank wordt uitgesloten van het Amerikaanse bankensysteem.
November 2011
Nieuwe sancties door de VS, Canada en Groot-Brittannië tegen de Iraanse olie-industrie. De Britten verbieden financiële instellingen zaken te doen met Iraanse financiële instellingen.
Januari 2012
De VS legt beperkingen op aan de Iraanse centrale bank die een groot deel van de olie-inkomsten reguleert.
Juni 2012
De VS verbiedt banken in de hele wereld transacties met Iran uit te voeren in de olie-sector. Zeven landen worden van het verbod uitgesloten.
Juli 2012
EU stelt olie-embargo in tegen Iran.
Oktober 2012
De Iraanse munt, de rial, heeft 80 procent van zijn waarde verloren sinds 2011, volgens economen het gevolg van de sancties. De EU verbiedt financiële transacties naar Iran.
Januari 2013
Iran kondigt aan dat het zijn verrijkingsprogramma gaat upgraden.
September 2013
De in juni gekozen president Rohani zegt dat Iran nooit een kernwapen zal maken. In de jaarlijkse algemene vergadering van de VN zegt hij dat Iran "resultaatgerichte" gesprekken wil starten over het nucleaire programma.
November 2013
Iran geeft VN-inspecteurs toegang tot nucleaire faciliteiten. In ruil daarvoor worden de sancties verlicht, waardoor Iran zeven miljard dollar minder schade lijdt.
April 2014
Het Internationale Atoomagentschap IAEA zegt dat Iran de helft van zijn nucleaire voorraad heeft geneutraliseerd.
Juli 2014
De zesde en laatste ronde van de 5 + 1-gesprekken in Wenen.
Juli 2015
Na jaren van onderhandelen komen de wereldmachten en Iran een deal overeen: Iran beperkt zijn nucleaire activiteiten in ruil voor opheffing van de sancties.
Januari 2016
In Wenen komen de wereldmachten overeen om het grootste deel van de sancties tegen Iran op te heffen. De economische beperkingen gelden niet meer, het wapenembargo blijft nog wel van kracht.