Vrouw Saudische blogger neemt Sacharovprijs in ontvangst

De vrouw van de Saudische blogger Raif Badawi heeft in het Europees Parlement in Straatsburg de Sacharov Mensenrechtenprijs 2015 in ontvangst genomen. De onderscheiding is toegekend aan Badawi, maar hij kan de plechtigheid niet bijwonen. Hij zit in Saudi-Arabië in de gevangenis, omdat hij volgens de Saudische wet de islam heeft beledigd.

De voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz overhandigde de onderscheiding aan Ensaf Haidar. "Badawi staat symbool voor de mensen die overal ter wereld vechten voor fundamentele rechten", zei Schulz. Haidar hield een afbeelding van haar man omhoog en kreeg een lang applaus.

De 31-jarige schrijver Raif Badawi kreeg in Saudi-Arabië bekendheid, omdat hij op zijn weblog Vrije Saudische Liberalen kritiek leverde op de islam en op religie in het algemeen. De Saudische autoriteiten komen hem op het spoor en in 2008 wordt hij voor het eerst opgepakt. De verdenking luidt geloofsafvalligheid, waarvoor je in landen als Iran en Saudi-Arabië de doodstraf kunt krijgen.

Hoewel het in Saudi-Arabië zelden voorkomt dat mensen daadwerkelijk ter dood worden gebracht voor afvalligheid en Badawi na een dag vrijkomt, krijgt hij wel een reisverbod en worden zijn banktegoeden een jaar later bevroren. Ook de rekening van zijn vrouw Ensaf Haidar, met wie hij in 2001 is getrouwd, wordt geblokkeerd.

Gebrek aan respect

De sancties weerhouden Badawi er niet van om door te gaan met het schrijven van kritische blogs. "Landen die zijn gegrondvest op godsdienst sluiten hun mensen op in een cirkel van het geloof en angst", schrijft hij in 2011. En: "Geen enkele godsdienst houdt enig verband met de maatschappelijke vooruitgang van de mensheid".

Ook de aanhangers van de islam in Saudi-Arabië krijgen ervan langs. "Het ontbreekt moslims in Saudi-Arabië aan respect voor andere geloofsovertuigingen. Ze bestempelen alle niet-moslims als ongelovigen."

Uit de lucht

In 2012 wordt Badawi opnieuw opgepakt. Deze keer wordt hij beschuldigd van onder meer het beledigen van de islam via elektronische kanalen en, opnieuw, afvalligheid. Zijn website wordt uit de lucht gehaald. Kort na de arrestatie vluchten zijn vrouw en drie kinderen via Libanon naar Canada, waar ze politiek asiel krijgen.

Badawi wordt veroordeeld voor het beledigen van de islam. Hij krijgt een celstraf van 7 jaar en 600 stokslagen opgelegd. In hoger beroep valt de straf nog hoger uit: 10 jaar cel, 1000 stokslagen en een boete van ongeveer 300.000 dollar.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International is woedend over de uitspraak. "Badawi is het meest recente slachtoffer van de meedogenloze strijd om vreedzame activisten het zwijgen op te leggen in Saudi-Arabië", zegt de organisatie.

Eerste stokslagen

Op 9 januari krijgt Badawi de eerste vijftig stokslagen. Een week later staat de volgende serie slagen gepland, maar die gaat niet door omdat Badawi volgens Amnesty nog niet voldoende hersteld is van de eerste slagen. Diezelfde dag maakt zijn vrouw bekend dat de zaak door de koning van Saudi-Arabië is doorverwezen naar het hooggerechtshof. Voor zover bekend heeft Badawi sindsdien geen nieuwe stokslagen meer gekregen.

De zaak van Badawi zet de relatie tussen westerse landen Saudi-Arabië verder onder druk. In Nederland klinkt veel kritiek als koning Willem-Alexander een condoleancebezoek aan Saudi-Arabië aankondigt naar aanleiding van het overlijden de Saudische koning.

"Waanzin. Eer aan een overleden dictator van een barbaars land?", twittert PVV-leider Wilders. GroenLinks-leider Van Ojik vindt de hoge afvaardiging ongepast. Amnesty International kan zich voorstellen dat Nederland de koning stuurt, maar hoopt wel dat hij de gelegenheid aangrijpt om met de Saudische regering te praten over de mensenrechten.

Vrijbrief

Als de Verenigde Naties in september een Saudische ambassadeur benoemen tot hoofd van een technische commissie de VN-Mensenrechtenraad is er opnieuw protest. "Dit is een vrijbrief om mijn man weer stokslagen te geven", schrijft de vrouw van Badawi op Facebook.

De UN Watch, een onafhankelijke organisatie die de VN monitort, roept EU-buitenlandminister Mogherini op om de aanstelling terug te draaien. "Het is schandalig dat de VN een land kiest dat meer mensen heeft onthoofd dan IS dit jaar", zegt directeur Hillel Neuer.

50.000 euro

Eind oktober maakt het Europees Parlement bekend dat de Sacharov Mensenrechtenprijs naar de Saudische activist Badawi gaat. Aan de prijs is 50.000 euro verbonden.

De prijs werd in 1988 ingesteld door het Europees Parlement en is genoemd naar de Sovjet-dissident en wetenschapper Andrej Sacharov. Vorig jaar ging de onderscheiding naar de Congolese gynaecoloog Denis Mukwege voor zijn inzet voor slachtoffers van seksueel geweld.