Fact check: wie wordt er beter van gedoogconstructie?

In een interview in de Volkskrant verdedigde premier Mark Rutte afgelopen weekeinde opnieuw de gedoogconstructie van zijn VVD/CDA-kabinet met de PVV van Geert Wilders. Volgens Rutte had hij ter plaatse met eigen ogen kunnen zien dat eenzelfde soort samenwerking in Denemarken succesvol is.

Op de vraag of dat succes er niet vooral is voor de PVV-tegenhanger onder leiding van Pia Kjaersgaard, antwoordt hij: "De andere partijen in de coalitie zijn er ook niet slechter van geworden, Venstr (liberalen, red.) en de christen-democraten."

Maar is dat waar?

De feiten

De huidige regeringsconstructie in Denemarken bestaat sinds 2001. Bij de parlementsverkiezingen van dat jaar schreef oppositiepartij Venstre onder leiding van Anders Fogh Rasmussen geschiedenis. Voor het eerst sinds 1920 wisten zijn liberalen de sociaal-democraten als grootste partij te passeren. De nieuwe premier Rasmussen vormde vervolgens een coalitie met de Conservatieve Volkspartij. De eerdergenoemde Deense Volkspartij van Kjaersgaard bleef buiten de regering, maar gaf aan die wel te steunen.

Die minderheidscoalitie met gedoogsteun van een 'PVV-achtige' partij regeert tot op de dag van vandaag, zij het dat Rasmussens Venstre bij beide verkiezingen zetels verloor. Namelijk 4 zetels in 2005 en opnieuw 6 in 2007. Bij die laatste verkiezingen kroop Rasmussen met zijn partij door het oog van de naald: hij wist de sociaal-democraten nog slechts één zetel voor te blijven.

Rasmussens coalitiepartner Conservatieve Volkspartij deed het iets beter: die partij bleef gelijk in 2005 en won twee zetels twee jaar later.

Maar de meeste zetels van de drie betrokken partijen wonnen Pia Kjaersgaard en haar Deense Volkspartij: twee en vervolgens een zetel.

Overigens is Rasmussen inmiddels geen premier meer: hij trad augustus vorig jaar aan als secretaris-generaal van de Navo.

Conclusie

De bewering van Rutte klopt niet: zijn liberale geestverwanten in Denemarken staan er in elk geval qua zetels duidelijk minder goed voor dan bij de start van de gedoogconstructie. De tegenhanger van de PVV heeft electoraal het meeste geprofiteerd van de samenwerking.

Dit is de dertiende aflevering van Fact check NOS, een serie waarin de NOS zoveel mogelijk op aangeven en met behulp van het publiek controleert of beweringen van politici wel kloppen. Meedoen kan door een mail te sturen met uw tip of vraag naar nosnet@nos.nl.