Oudste moskee van Nederland bestaat zestig jaar
De eerste moskee van Nederland viert vandaag haar 60-jarig bestaan. In 1955 werd de Mobarak-moskee geopend in de Haagse buurt Waalsdorp.
De moskee leek aanvankelijk meer op een villa dan op een moskee. "Het gebouw mocht niet te veel opvallen. Maar dat de moskee vrij simpel moest zijn, had ook financiële redenen. De gemeenschap moest zelf de kosten voor de bouw opbrengen", zegt Abdul Hamid van der Velden in het NOS Radio 1 Journaal. Hij is vicevoorzitter van de moskee. Later werd het gebouw verbouwd en werd de minaret op het gebouw geplaatst.
Verlichte stroming
De opening van de eerste moskee in Nederland trok veel aandacht. Weerstand was er niet tot nauwelijks. Volgens Van der Velden laat dat zien hoe anders het culturele klimaat toen was.
"In die tijd waren er misschien een paar duizend moslims in Nederland. Onze achterban kwam uit Pakistan, India en Suriname, maar verreweg de meeste bezoekers waren Nederlanders. Zij hadden interesse in de islam. Ze kwamen bij ons om informatie te krijgen over de islam", zegt Van der Velden.
De Mobarak-moskee is eigendom van de Ahmadiya Moslim-gemeenschap. Het is volgens Van der Velden een verlichte stroming binnen de islam. Aanhangers van de stroming gaan ervan uit dat de beloofde messias al is gekomen. "Niet iedereen accepteert ons geluid, soms worden wij als ketters gezien."
In 1987 is brand gesticht in de moskee. "Nog steeds komt er wel eens een telefonische bedreiging binnen, maar dat wil niet zeggen dat wij ons bedreigd voelen. Wij voelen ons veilig”, zegt Van der Velden.
Garages en gymzalen
In de jaren 60 kwamen grote groepen Turkse en Marokkaanse migranten naar Nederland. Daarmee kwam er volgens Rasit Bal, voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), een belangrijk kantelpunt in de ontwikkeling van de moskeeën in Nederland. “Ik heb zelf een Turkse achtergrond. Als jongen van 14 kwam ik in Arnhem terecht. Mijn vader worstelde met de vraag: ik ben moslim, waar moet ik naartoe?"
Volgens Bal werden er creatieve oplossingen gezocht. "Vaak gebruikten zij een garage. Er werden gymzalen afgehuurd voor het offerfeest. In de jaren 70 kwamen de pogingen om een nieuwe moskee te krijgen op gang.”
Inmiddels zijn er zo'n 450 moskeeën en gebedshuizen in Nederland. Volgens Bal neemt het aantal niet meer verder toe, maar worden er wel veel oude gebouwen verlaten in ruil voor nieuwe gebouwen. “Moskeeën willen tegenwoordig graag zichtbaarder zijn, terwijl de Nederlandse samenleving het liever andersom zou zien.”