Scherpschutters rond Vaticaan bij start Heilig Jaar
Italiaanse veiligheidsdiensten en de politie staan op scherp voor de start van het Heilig Jaar van het Vaticaan. Dat begint morgen met de opening van de zogenoemde Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek door paus Franciscus. Er worden ruim tweeduizend agenten ingezet voor de beveiliging van het ritueel.
De vrees voor een aanslag tijdens het katholieke jubileumjaar is groot door herhaalde aankondigingen van terreurbeweging IS van een ophanden zijnde aanslag in Rome.
Ook Amerikaanse veiligheidsdiensten waarschuwden Italië afgelopen maand voor een terreurdaad in of rond het Vaticaan. Het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat er geen concrete aanwijzingen voor een aanslag in Italië zijn, maar kiest het zekere voor het onzekere en heeft uitgebreide voorzorgmaatregelen genomen. Tijdens de start van het Heilig Jaar worden tussen de 50.000 en 100.000 pelgrims verwacht.
Barmhartigheid
Het Heilig Jaar werd vorig jaar uitgeroepen door paus Franciscus. Hij sprak van een "jubileum van barmhartigheid", te beginnen op 8 december 2015. Tijdens het bijzondere jaar, dat de kerkelijke kalender volgt, worden katholieken opgeroepen zich extra te bezinnen. De Heilige Jaren worden meestal met een interval van 25 jaar uitgeroepen, al kan een paus ook beslissen tot een extra Heilig Jaar, zoals nu gebeurt.
De laatste viering van een Heilig Jaar - ook wel Jubeljaar - was in het jaar 2000. Dat paus Franciscus uitgerekend 8 december 2015 uitkoos is overigens niet bijzonder. Het is morgen precies vijftig jaar geleden dat het Tweede Vaticaans Concilie werd afgesloten. Die kerkvergadering luidde een modernisering van de katholieke leer in.
Het Heilig Jaar van paus Franciscus start met een mis in het Vaticaan. Daarna volgt de opening van de Heilige Deur, die alleen bij een Jubeljaar wordt geopend. Een bijzonder moment is in de avond, wanneer op de muren van de basiliek een laserprojectie te zien is. Toeschouwers zullen enorme reeksen dieren zien die met uitsterven worden bedreigd: een element ingegeven door de milieubrief die paus Franciscus schreef.
Maar ondanks het feestelijke karakter van het kerkelijk jaar maken Italiaanse veiligheidsdiensten zich al maanden zorgen. Bij herhaling zijn Rome en met name het Vaticaan door IS genoemd als een doelwit voor terreurdaden, vooral vanwege de grote symboliek die het Vaticaan als bolwerk van het katholicisme heeft.
De vraag voor veiligheidsexperts is nu hoe de 11 miljoen pelgrims en bezoekers tijdens het Heilig Jaar gecontroleerd kunnen worden. Sinds 1 november geldt al speciale bewaking voor meer dan duizend plaatsen in Rome. Op de lijst staan Vaticaanstad, toeristische trekpleisters als het Colosseum en het Forum, maar ook de Joodse wijk, trein- en metrostations, ambassades en Amerikaanse universiteiten in de hoofdstad.
Drones
Alle opties liggen op tafel: van een zelfmoordactie door een 'lone wolf' of een aanslag met biologische of chemische wapens, tot een bom aan een drone die boven de mensenmassa kan ontploffen. Honderden nieuwe bewakingscamera's zijn afgelopen weken rond het Vaticaan geïnstalleerd. Morgen geldt een vliegverbod boven Rome en er zijn scherpschutters en explosievenopruimingsdiensten actief.
Alle bezoekers aan het Sint-Pietersplein moeten langs metaaldetectiepoorten en worden gefouilleerd. Het vervoeren van brandbare vloeistoffen en afsteken van vuurwerk is verboden, net als het opnemen van speelfilms waarin vuurwapens worden gebruikt.
Heiligverklaring
Een aantal data gelden nu als cruciaal. Allereerst morgen, als het Heilig Jaar begint. Ook de viering van het kerstfeest wordt scherp bewaakt. Een nieuw groot moment van het Jubeljaar is 8 februari 2016. In Rome worden dan gedurende een week resten van de heilige Padre Pio tentoongesteld.
Op 4 september 2016 is de vermoedelijke heiligverklaring van Moeder Teresa van Calcutta, een gebeurtenis die opnieuw honderdduizenden pelgrims trekt.
Het Heilig Jaar eindigt op 20 november.