'Omkopen agent is een klassieke criminele methode'

De strijd die justitie afgelopen jaren heeft gevoerd tegen zware criminaliteit, kan de reden zijn voor mollen binnen de politie. Dat zegt criminoloog Cyrille Fijnaut, die jarenlang onderzoek deed naar corruptiezaken binnen de politie. "Als je zo'n offensief inzet tegen zware criminaliteit, dan moet je erop rekenen dat de tegenpartij tegenmaatregelen neemt."

Eerder vandaag bevestigde het OM dat een medewerker van de Landelijke Eenheid is aangehouden. Hij zou volgens NRC informatie hebben doorgespeeld aan drugsorganisaties en criminele motorbendes, waar de politie de afgelopen jaren actief tegen optreedt. Het OM heeft bevestigd dat de agent wordt verdacht van corruptie, plichtsverzuim en witwassen.

Volgens Fijnaut is het omkopen van een agent een klassieke methode van criminelen als justitie jacht op ze maakt. "Ze kijken dan welke agenten benaderbaar en gevoelig zijn voor criminele diensten en geld. Dat kan zijn omdat criminelen vermoeden dat iemand in de problemen zit en die op deze manier denkt op te lossen."

Toch is het benaderen van zo'n agent niet zonder risico, legt hij uit. "Daarom zijn criminelen vaak behoedzaam. Het is een geleidelijk proces; dat gaat stap voor stap. Er wordt eerst onderzocht of er een houdbare en veilige relatie kan worden opgebouwd met een politieman."

Daarnaast moet de agent volgens Fijnaut zo worden bewerkt dat hij met de criminelen in zee wil. "Hij moet zijn moreel besef buiten spel kunnen zetten. Politieagenten worden opgeleid om loyaal en integer te zijn. Dus een agent die geld of diensten aanneemt van criminelen moet over een morele hobbel heen."

Het OM en de politie kwamen de man op het spoor tijdens een ander onderzoek. "Dat kan op allerlei manieren aan het licht zijn gekomen. Zo kan de agent in beeld zijn gekomen bij een observatieonderzoek of bij het aftappen van een crimineel. Men heeft toen waarschijnlijk gedacht: wat heeft hij met die mensen van doen?"

In zo'n geval kan het verstandig zijn niet direct in te grijpen, zegt Fijnaut. "Zo kan er bewijs worden verzameld om aan te tonen dat er inderdaad sprake is van corruptie." Hij denkt niet dat er meer agenten bij de zaak betrokken zijn. "Het is riskant om meer politiemensen te benaderen. Daarmee wordt het risico dat het uitkomt groter, en dat werkt dus contraproductief."