Kamer wil terug naar oude afspraken met Oranje

De Tweede Kamer roept het kabinet op om zo snel mogelijk terug te keren naar de oorspronkelijke afspraken over opvang in Oranje. Dat betekent dat het aantal asielzoekers in het Drentse dorp wat de Kamer betreft snel terug moet naar 700.

Ook wil de Tweede Kamer dat de regering afspraken met gemeenten over asielopvang niet meer schendt en dat er zo snel mogelijk leegstaande overheidsgebouwen worden ingezet voor opvang.

Een motie van D66 daarover is aangenomen door de hele Kamer, inclusief de regeringspartijen VVD en PvdA. Staatssecretaris Dijkhoff zei vandaag dat ook hij terug wil naar 700 asielzoekers, maar hij kan daarvoor geen termijn noemen.

Het kabinet gaat nu bekijken hoe de motie kan worden uitgevoerd. Een hardere CDA-motie waarin staat dat de overheid zich een onbetrouwbare partner heeft getoond en dat de beslissing over Oranje moet worden teruggedraaid, haalde het niet.

Woede

Het kabinet had Oranje beloofd het aantal asielzoekers in Oranje te beperken tot 700, nadat er protest was ontstaan tegen de opvang van 1400 asielzoekers. Gisteren besloot Dijkhoff toch 700 extra asielzoekers naar Oranje te sturen, als tijdelijke maatregel voor noodopvang. Volgens hem was er geen alternatief omdat anders gezinnen met kinderen de nacht op straat zouden moeten doorbrengen.

De komst van de extra asielzoekers leidde tot woede in het dorp. Dorpsbewoners belaagden staatssecretaris Dijkhoff en hielden twee bussen met asielzoekers tegen. Vannacht kwamen de ruim 100 asielzoekers toch in het dorp aan.

De Tweede Kamer toonde vandaag begrip voor de woede in Oranje, al vonden alle partijen dat staatssecretaris Dijkhoff niet belaagd had mogen worden.

Gemeenten

PvdA-leider Samsom pleit ervoor dat het kabinet met de gemeenten gaat praten. Die zouden zelf de opvang moeten kunnen organiseren en niet op het COA hoeven te wachten. De gemeenten zouden dan zelf minder grote locaties kunnen aanbieden, die bijvoorbeeld geschikt zijn voor vijftig asielzoekers.

Ook coalitiegenoot VVD begrijpt de onrust onder de inwoners van Oranje. "Blijkbaar is de nood zo hoog dat Dijkhoff dit heeft moeten besluiten, om te voorkomen dat mensen op straat gaan zwerven en overlast veroorzaken", zei fractieleider Zijlstra. Volgens hem is de grens in zicht van wat Nederland aankan.

'Kan echt niet'

PVV-leider Wilders vindt dat staatssecretaris Dijkhoff met zijn handen van het dorp Oranje moet afblijven. Hij benadrukt dat er 140 mensen wonen. "En dat hij dan verordonneert dat daar een tienvoud aan asielzoekers moet worden opgevangen, dat kan echt niet." Hij vindt overigens ook dat mensen met hun handen van de auto van de staatssecretaris moeten afblijven.

SP-voorman Roemer zegt dat de mensen in Oranje "heel terecht een groot probleem bij de politiek hebben neergelegd". Hij vindt dat het dorp zich al van zijn beste kant heeft laten zien door 700 asielzoekers op te vangen. "En dan komt Dijkhoff als een dief in de nacht vertellen dat er nog eens 700 komen."

"Dat kan niet", zegt Roemer. "Dijkhoff had echt een andere oplossing moeten vinden." Hij spreekt van het creëren van onrust. "Dit heeft een enorme impact op het draagvlak, waar we nou juist naar op zoek zijn."

Draagvlak

Partijleider Buma van het CDA vindt ook dat dit soort besluiten niet mag worden opgedrongen en dat dit ten koste gaat van het draagvlak voor de opvang van asielzoekers. Hij zegt dat het kabinet veel eerder had moeten besluiten dat lege kantoorpanden en zorgcentra in gereedheid gebracht moeten worden voor de opvang. "Daar hebben we al eerder om gevraagd. De staatssecretaris moet niet zeggen dat hij nu ineens wordt overvallen door het probleem. Dit speelt al maanden. Het kabinet loopt achter de feiten aan."

Ook D66-leider Pechtold zegt dat de afspraken met Oranje niet hadden mogen worden gebroken. Hij vindt de verdediging van het kabinet dat de asielzoekers anders buiten hadden moeten slapen oneigenlijk. "Je hebt desnoods overheidsgebouwen, hotels of jeugdboerderijen; het kabinet had voorbereid kunnen zijn. Dit kan niet meer gebeuren, je haalt zo het toch al fragiele draagvlak onder de vluchtelingenproblematiek in één keer weg."

Leiderschap

GroenLinks-leider Klaver heeft begrip voor de zorgen in Oranje. Volgens hem is het tijd dat premier Rutte leiderschap toont. "Hij moet ervoor zorgen dat de opvang kleinschaliger wordt en eerlijk wordt verdeeld over heel Nederland. Tegelijk moet hij alle Nederlanders vertellen dat het belangrijk is dat we vluchtelingen opvangen en dat het onze verantwoordelijkheid is."

Van der Staaij van de SGP zegt de boosheid en ongerustheid bij de mensen in Oranje te begrijpen. "Maar dat mag nooit een rechtvaardiging zijn voor geweld, belagen en beschadigen."

Hij pleit voor transparantie naar de burgers en vindt dat het kabinet zwaar moet hechten aan gemaakte afspraken. "Op meer plekken kleinschalige opvang bieden, werkt beter dan op één plek heel veel mensen opvangen."

Coca Cola

Veel Kamerleden maken er een punt van dat premier Rutte op handelsmissie in de Amerikaanse stad Atlanta is. Volgens Roemer bijvoorbeeld had de premier gezien de ernst van de situatie niet moeten gaan. Buma sluit zich daarbij aan: "Als hij vindt dat het belangrijk is om Coca-Cola te bezoeken is dat zijn keuze, maar ik zeg: op dit moment zijn de problemen hier."

Buma vraagt zich af of dit kabinet het vluchtelingenprobleem nog in de hand heeft. "Het is de staatssecretaris al over de schoenen gelopen." Klaver vindt Rutte in de vluchtelingendiscussie sowieso te onzichtbaar.

De Kamer debatteert volgende week woensdag met de premier en staatssecretaris Dijkhoff over de vluchtelingenproblematiek.