'Reddingsheli's Kustwacht voldoen niet aan eisen'

De drie reddingshelikopters van de Kustwacht voldoen niet aan de door de luchtvaart algemeen aanvaarde eisen voor search and rescue-operaties (SAR).

Uit onderzoek van NRC Handelsblad blijkt dat ze niet kunnen vliegen in zware weersomstandigheden met kans op ijsafzetting op het toestel, dat twee van de drie heli's geen ingebouwde infraroodcamera hebben, dat er geen stoelbrancard aan boord is en dat een van de toestellen niet automatisch stil kan hangen.

De problemen zouden komen door de snelle aanbestedingsprocedure. Er werd vooral op de prijs gelet en er werd niet gecontroleerd of het winnende bod voldeed aan de technische eisen.

Rijkswaterstaat

Marc Sieval, projectleider bij Rijkswaterstaat, herkent zich niet in de berichtgeving van NRC Handelsblad. "De dienstverlening is beter dan in de afgelopen dertig jaar. We kunnen nu zestien mensen in één keer redden, dat waren er vier. Het is onjuist dat we geen adequate SAR uit kunnen voeren."

Sieval erkent dat er geen stoelbrancard beschikbaar is, maar zegt dat die wel besteld is. Volgens hem was de brancard door de lange levertijd niet meteen beschikbaar.

Hij bevestigt ook dat er maar twee helikopters een ingebouwde infraroodcamera hebben en er maar één stil kan hangen. Maar dat is voldoende voor de noodzakelijke hulp, zegt Sieval.

Laag budget

Het Belgische bedrijf Noordzee Helikopters Vlaanderen (NHV) won in augustus 2014, maar hun Dauphins kunnen volgens NRC Handelsblad niet in zogenoemde limited icing conditions vliegen; een eis die wel was gesteld door Rijkswaterstaat. NHV beweert dat de toetellen wel onder die omstandigheden kunnen vliegen, maar fabrikant Airbus zegt dat geen enkele Dauphin daarvoor is gecertificeerd.

Volgens Sieval kunnen de helikopters zulke weersomstandigheden signaleren en lokaliseren, en kunnen ze er omheen vliegen. "Dat is voldoende voor de SAR." In eerste instantie wilde Rijkswaterstaat wel dat de helikopters er ook doorheen konden vliegen, maar op verzoek van de fabrikanten is die eis bijgesteld. "En zo is het hele aanbestedingspakket gemaakt samen met de fabrikanten en de sector."

Vijf bedrijven werden uitgenodigd voor de aanbesteding, maar twee leverden geen bod in, omdat ze het budget van Rijkswaterstaat te laag vonden. Twee bedrijven deden wel een bod, maar zaten ver boven het budget. Alleen NHV zakte onder de prijs.

Schokkend

Docent Luchtvaarttechniek aan de TU Delft Joris Melkert noemt de bevindingen van NRC Handelsblad "ronduit schokkend". "SAR is bedoeld als laatste redmiddel, als alles misgaat. Bij een ongeval op zee zie je vaak een combinatie van factoren: slecht weer, iets gaat kapot, de vlieger maakt een fout. Dan wil je dat met de beste middelen wordt gewerkt, anders speel je met mensenlevens."