COA: gemeenten, wees creatiever met statushouders
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) roepen gemeenten op om asielzoekers met een verblijfsvergunning toch snel op te vangen, ook als er nog geen huizen beschikbaar zijn.
De gemeenten kunnen gebruikmaken van een nieuwe regeling: het Gemeentelijk Zorg Arrangement. Gemeenten krijgen daarbij een vergoeding en ondersteuning. Dat is nodig omdat gemeenten te weinig woningen beschikbaar hebben. Daardoor stokt de doorstroming in de asielzoekerscentra en is er met de snelle instroom van dit moment meer noodopvang nodig.
Logeerregeling
Op dit moment verblijven volgens het COA zo'n 13.000 mensen in azielzoekerscentra die eigenlijk al een huis hadden moeten krijgen. Afgesproken is dat alle gemeenten afhankelijk van hun aantal inwoners deze statushouders huisvesten. Een deel heeft al een huis in een gemeente toegewezen gekregen en wacht tot er daadwerkelijk een plek is, maar dat duurt allemaal te lang.
Om ook die mensen de centra uit te krijgen is eerder al een logeerregeling bedacht door het COA en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Die heet het Zelf Zorg Arrangement. Iedereen die zelf een bed ergens anders kan vinden, mag tegen een vergoeding buiten het asielzoekerscentrum gaan wonen, in afwachting van een eigen woning. Volgens het COA wordt daar nog geen gebruik van gemaakt.
Niet enthousiast
Eind jaren 90 werd die logeerregeling ook al eens ingezet door toenmalig staatssecretaris Job Cohen. In die tijd zaten er 80.000 asielzoekers in asielzoekerscentra. Er was toen veel kritiek op de regeling. Vooral grote gemeenten waren er niet blij mee omdat ze geen enkel zicht meer hadden op wie binnen de gemeentegrenzen woonde. Niet iedereen schreef zich in op een nieuw adres en sommigen gingen van vriend naar vriend. Critici noemden het zelfzorgarrangement destijds ook wel het 'zoek het zelf maar uit'-arrangement.
In augustus liet de VNG het COA dan ook weten geen voorstander te zijn van het zelfzorgarrangement. Toen verbleven er nog 28.000 mensen in een asielzoekerscentrum. Het zijn er nu zo'n 33.000. Ondanks de aanvankelijke tegenwerpingen heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten nu samen met het COA een brief gestuurd aan alle gemeenten met het verzoek toch mee te werken aan de regeling.
Gemeentelijk Arrangement
In de brief wordt gemeenten nu met nadruk gevraagd onderdak te regelen voor vergunninghouders en op te treden als 'gastheer'. Het gaat om tijdelijke huisvesting totdat er iets geregeld is met een gemeente die een huis beschikbaar heeft. Daar kan de statushouder zich dan definitief vestigen.
Dat wordt het Gemeentelijke Zelf Zorg arrangement genoemd. Asielzoekers die toch al aan een gemeente zijn toegewezen maar in een AZC wachten op een huis zouden dan al op een tijdelijke locatie kunnen worden opgevangen in bijvoorbeeld een gastgezin in hun toekomstige gemeente.
Het voordeel voor de gemeente is dat er niet direct een woonhuis hoeft te komen, maar dat de gemeente wel aan zijn verplichting voldoet.