Hulpteam voor verdwaalde psychiatrische patiënt
Te veel gemeenten lukt het niet om mensen met ernstige psychische problemen de hulp te leveren die zij nodig hebben. Daarom gaat een team van het Landelijk Platform GGz, de koepel van patiëntenorganisaties, gemeenten vanaf morgen bijstaan. Het ministerie van Volksgezondheid betaalt deze zogenoemde taskforce.
"Er is zorg, maar veel organisaties kijken niet over hun eigen schutting, waardoor hun aanbod te vaak niet aansluit op het individu", zegt Ineke Smidt, het gezicht van de taskforce. "Veel kwetsbare mensen vallen tussen wal en schip. En het was juist de bedoeling dat de zorg dichtbij en op maat zou zijn." Smidt was in het verleden wethouder in Almere en was directeur van de Federatie Opvang, de brancheorganisatie van opvanghuizen voor onder anderen daklozen.
De taskforce moet ervoor zorgen dat cliëntenorganisaties van psychiatrische patiënten en de gemeenten beter samenwerken. Volgens Smidt weten gemeenten nu vaak niet welke eisen worden gesteld aan de inkoop van begeleiding, de inkoop van dagbesteding en begeleid wonen.
Sjaal als bezem
"Je ziet te veel bureaucratie", stelt Jenny Zwijnenburg. Zij is ‘sociaal werker van het jaar’ en probeert in de Rotterdamse wijk Charlois mensen met psychische of verstandelijke problemen te ondersteunen.
Zwijnenburg vindt door haar tijdelijke titel gemakkelijk een luisterend oor bij veel leidinggevenden in de zorg, maar ook haar lukt het soms niet om de juiste hulp te organiseren voor mensen die niet binnen de gebaande paden passen. Ze noemt een voorbeeld: die verwarde man die dagelijks de straat schoonveegt met zijn sjaal en daarbij geregeld het gevaar loopt onder een auto te komen. Hij kan in het huidige systeem alleen hulp krijgen na een verwijzing van de huisarts, waar hij weigert naartoe te gaan, omdat hij zichzelf niet als ziek beschouwt.
De 'sociaal werker van het jaar' kent nog meer voorbeelden. "Of die vrouw met een ontsteking aan haar been, die met een smoes uit het ziekenhuis wist te komen. Thuis kreeg ze zorg van een wijkverpleegkundige die niets mocht weten van de precieze aard van haar psychiatrische achtergrond. De vrouw nam haar medicijnen niet consequent genoeg, waardoor uiteindelijk haar been moest worden afgezet in het ziekenhuis."
Zelf betalen voor testen
Zwijnenburg ziet een toename van het aantal mensen met dit soort psychische problemen dat geen passende zorg krijgt. Ook mensen die daar op papier wel recht op hebben. "Er is van alles opgetuigd, zoals een wijkteam of een outreachteam. Het wijkteam is er niet voor mensen die langer dan zes maanden zorg nodig hebben en heeft ook niet alle expertise."
Mensen kunnen vaak alleen terecht bij zorgaanbod als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zwijnenburg: "Bijvoorbeeld dat ze een verwijzing van de huisarts hebben, een vaste verblijfplaats of een testuitslag van een intelligentietest. Voor zo'n test moeten ze dan wel zelf betalen en dat kunnen ze dan niet. Er moet iemand zijn die meekijkt wat er nodig is om überhaupt voor zorg in aanmerking te komen."
Zwijnenburg helpt een groep mensen uit de ggz die nu noodgedwongen zelf voor zijn dagbesteding zorgt. Dat is precies het soort initiatieven waar de taskforce van het Landelijk Platform GGz gemeenten ook mee wil helpen, in samenspraak met regionale en plaatselijke cliënten- en familieorganisaties. Die worden in gemeenten volgens Zwijnenburg voortdurend wegbezuinigd of ze lopen dat risico. Ook bij haar dreigt de groep hun ontmoetingsruimte over een paar maanden te verliezen.
Het nieuwe team bezoekt de komende twee jaar twintig zogeheten centrumgemeenten, die zorg inkopen voor een hele regio.