Poolexpeditie dag 5: poolleven kwetsbaar voor olievervuiling
Een grote Nederlandse wetenschappelijke expeditie vaart door het Noordpoolgebied. NOS-weerman Peter Kuipers Munneke en verslaggever Martijn Bink varen mee en houden een dagboek bij. Vandaag in deel 5 een bijdrage van Peter Kuipers Munneke.
Toen ik vanochtend opstond en uit mijn patrijspoort keek, zag ik dat we omringd waren door pakijs. Grote schotsen zee-ijs die vannacht met de oceaanstroming onze kant opgedreven zijn. Over het pakijs vliegen vogels af en aan, omdat er veel voedsel te halen valt. Plankton en kleine kreeftjes verschuilen zich namelijk graag in de gaten en kieren van de ijsschotsen.
Martine van den Heuvel en Andrea Sneekes, beiden zeebiologen van onderzoeksinstituut IMARES, trokken er vanochtend in een rubberboot op uit om watermonsters met kleine diertjes te verzamelen. Sneekes: "Het is iedere keer weer geweldig spannend om te zien wat er in het net zit. We gebruiken speciale netten die alle diertjes vangen groter dan 50 micrometer, waaronder ook slakjes en ribkwalletjes."
Kwetsbaar
In het mobiele laboratorium op het achterdek van het schip staan petrischaaltjes en reageerbuisjes vol krioelend leven. Van den Heuvel en Sneekes onderwerpen de beestjes aan verschillende concentraties olie, en aan chemicaliën die gebruikt worden om olievlekken sneller op te laten lossen na een olieramp.
"Nu in het Arctisch gebied steeds vaker naar olie geboord wordt, zullen dit soort stoffen vaker in het water terechtkomen", vertelt Van den Heuvel. "Doordat de voedselketen in het Arctisch gebied uit maar weinig soorten bestaat, is de natuur hier extra kwetsbaar. Sterft het plankton uit na een olieramp, dan raakt dat alle leven hier."
Zeesneeuw
Sneekes en Van den Heuvel doen ook onderzoek naar zeesneeuw. Dat is een schuimachtige substantie van eiwitten die kan ontstaan als oplosmiddelen in contact komen met algen en plankton. Bij de olieramp in de Golf van Mexico in 2010 zagen zeebiologen dat er een grote hoeveelheid zeesneeuw op de bodem terechtkwam. Dat sleurde veel microscopisch leven mee de diepte in en verstikte vervolgens het bodemleven.
"We kijken of er met Arctische plankton en algen ook zeesneeuw kan ontstaan. Over een paar dagen hoop ik dat in mijn reageerbuisjes te kunnen zien", zegt Van den Heuvel.
