China's nieuwe zijderoutes veranderen machtsverhoudingen

• Marieke de Vries

  Correspondent in China

Door correspondent Marieke de Vries

China is bezig met een gigantisch project: de Nieuwe Zijderoutes, door de Chinezen zelf gedoopt tot One Belt One Road (één gordel, één weg). Een nieuwe route over land en nieuwe routes over water moeten handelswegen tussen oost en west openen.

In de landen waar de routes doorheen lopen, zoals Maleisië, India en een aantal Oost-Afrikaanse staten, doet China grote investeringen in de infrastructuur. Chinezen steken geld in spoorwegen, bruggen, wegen en kopen zelfs hele havens op. Tot en met Griekenland aan toe. Zo zijn twee van de drie terminals in de haven van Piraeus bij Athene voor 35 jaar gepacht door het Chinese staatsbedrijf Cosco.

Ray Du is als logistiek manager bij Cosco verantwoordelijk voor het zo snel en goedkoop mogelijk vervoeren van 'Made in China'-producten naar Europa en de VS. "Het Zijderoute-project biedt ons nieuwe kansen om onze klanten nog beter te bedienen", zegt hij. "Het zijn wegen om China toegankelijker te maken en beter met de wereld te verbinden."

Direct investeren

Dat doet China anders dan andere exporterende landen. De Aziaten investeren namelijk direct in de landen die aan de Nieuwe Zijderoutes liggen. Om dat te kunnen bekostigen, heeft het land het initiatief genomen voor een nieuwe Aziatische Infrastructuur & Investeringsbank, de AIIB. Ook Europese landen als Engeland, Duitsland, Frankrijk en Nederland hebben zich daarbij aangesloten, overigens zeer tegen de wens van de Verenigde Staten in. Startkapitaal: 100 miljard dollar.

China wordt verweten invloed te kopen in de landen langs de Nieuwe Zijderoute. Landen als India en Kenia zijn niet de meest welvarende. In ruil voor de investeringen krijgen ze grondstoffen of rechten op land of havens.

Maar het verwijt van 'invloed kopen' is onterecht, vooral vanuit Amerikaanse hoek, zegt professor Lu Feng van de Peking Universiteit. Hij doet onderzoek naar het Zijderoute-project. "Als je vriendschappen wil ontwikkelen, moet je dat zo doen dat je er allebei beter van wordt. Het is niet het kopen van vrienden, het is hulp bieden. En dat we daar allebei beter van worden, is in het belang van beide landen."

Feng erkent wel dat China hiermee definitief zijn plaats opeist op het wereldtoneel en dat de machtsverhoudingen daardoor verschuiven. "De schaal van dit project is weergaloos en zal, als China het goed uitvoert, de hele wereldeconomie beïnvloeden."

Kostenbesparing

Dat merkt Europa ook, nu al. Cosco heeft tweederde van de haven van Piraeus in handen. Waar de containerschepen van Cosco voorheen naar Rotterdam gingen, stoppen ze nu in de buurt van Athene. Ray Du: "Dat scheelt ons zes tot zeven dagen. Dat is sneller en een enorme kostenbesparing voor onze klanten. Vanuit Piraeus kunnen we de producten ook makkelijker naar Oost-Europa en Noord-Afrika vervoeren."

Het enige dat nog roet in het eten van de Chinese droom in de Griekse haven kan gooien is een Grexit. Cosco houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. "Het is wel belangrijk dat Griekenland financieel stabiel blijft, maar we maken ons nog geen hele grote zorgen", zegt hij.