Het kan gewoon vanuit een woonkamer: bootvluchtelingen helpen op de Middellandse Zee. Zo doet Marcel (38) dat bijvoorbeeld in Lent: hij helpt bootvluchtelingen die in de problemen zijn gekomen. "We krijgen een telefoontje vanaf de boot waarop ze Europa proberen te bereiken en wij schakelen dan de kustwacht in."
Kustwacht
Marcel is vrijwilliger voor de internationale hulporganisatie Watch The Med, die bootvluchtelingen veilig aan wal wil helpen. Honderd vrijwilligers verdeeld over Europa, Marokko en Tunesië staan 24 uur per dag bootvluchtelingen bij die op zee in moeilijkheden zijn geraakt.
Je kan eigenlijk niks voor die mensen doen op dat moment, behalve dan de kustwacht inschakelen.
"Vannacht had ik een shift en dan ben ik aan het wachten op een telefoontje", vertelt Marcel. "Dat zijn heftige gesprekken, je krijgt iemand aan de lijn die op een boot zit waarvan de motor kapot is of waarop er een tekort is aan water. Je kan eigenlijk niks voor die mensen doen op dat moment, behalve de kustwacht inschakelen."
Na zo'n telefoontje proberen Marcel en de andere vrijwilligers de exacte locatie van de boot te achterhalen om te kunnen doorgeven aan de kustwacht. Dat doen ze bijvoorbeeld met WhatsApp. Marcel: "Bootvluchtelingen die van Marokko naar Spanje varen, hebben vaak gewoon telefoonbereik. Zij kunnen dan hun locatie sturen. Als ze ons met een satelliettelefoon bellen, kunnen we ook de exacte coördinaten zien."
"Als we mazzel hebben, krijgen we coördinaten, en anders moeten we kijken vanwaar ze vertrokken zijn, hoe lang ze onderweg zijn en proberen te achterhalen waar ze op dat moment zijn."
Watch The Med schakelt vervolgens de kustwacht in, maar die werkt niet altijd mee. "In bepaalde landen belemmert de kustwacht bewust de overgang van de boten naar Europa. Ze duwen boten soms letterlijk terug. Er zijn ook situaties bekend waarin boten die in nood waren, geen Europese hulp kregen."
En het hangt blijkbaar ook af van de media-aandacht, vertelt Marcel: "Soms is de kustwacht meteen bereidwillig en vriendelijk, en soms ook niet. Maar je merkt wel al snel dat als een zaak in de media is geweest, dat er meer schepen worden gestuurd door Europa. Als het even uit de media is, zijn er direct minder reddings- of marineschepen in de buurt".
'Mijn werk zou niet moeten hoeven'
Watch the Med weet niet hoeveel vluchtelingen ze al gered hebben, omdat ze niet weten of de marine in actie was gekomen als ze niet hadden gebeld. Ze willen vooral waarschuwen.
Marcel hoopt ook dat de manier waarop Europa naar vluchtelingen kijkt, verandert. "De EU maakt het vluchtelingen steeds moeilijker om de oversteek te maken. Hierdoor gaan ze op zoek naar vluchtroutes die nog gevaarlijk zijn. Door ervoor te zorgen dat het legaal wordt voor mensen om hiernaartoe te komen, zullen ze ook niet meer verdrinken. Dan is mijn werk niet meer nodig."