Zoeken naar slachtoffers van Srebrenica gaat nog altijd door
- Joost van Egmond / NOS
Dragana Vucetic probeert in haar laboratorium in Tuzla een skelet te reconstrueren - Joost van Egmond / NOS
Een naamloos graf op een begraafplaats in Gornja Kalesija - Joost van Egmond / NOS
In datzelfde dorp houden nabestaanden een bijeenkomst in de open lucht
Door correspondent Joost van Egmond
Zorgvuldig bestudeert Dragana Vucetic een ruggengraat. Ze weet wie dit is: een man die in 1995 tussen de veertig en vijftig jaar oud was, omgekomen na de val van Srebrenica. Iemand wacht op zijn begrafenis. De taak van Vucetic is om te zorgen dat het lichaam zo compleet mogelijk is, en dat er geen delen van andere slachtoffers worden meebegraven die de sleutel tot een andere identificatie zouden kunnen zijn.
Nog altijd worden in Bosnië zo'n 8000 mensen vermist, onder wie 1000 uit Srebrenica. Zaterdag worden daar 136 overschotten bijgezet op de begraafplaats, tijdens de twintigste herdenking van de val van de enclave. Maar voor dit lichaam op de autopsietafel komt die ceremonie te vroeg.
Megaproject
Vucetic doet dit werk al jaren, in een laboratorium in de stad Tuzla. Alle stoffelijke resten die nog steeds geregeld worden gevonden rond Srebrenica en in omliggende valleien, worden daar bijeengebracht. Hun identificatie is één van de grootste forensische projecten ooit.
De Internationale Commissie voor Vermiste Personen (ICMP) heeft in Bosnië een database aangelegd met ruim 100.000 dna-profielen. Monsters uit gevonden botten worden gekoppeld aan het profiel van nabestaanden die een vermiste hebben opgegeven. Een gigantisch project, maar met resultaat. De grote meerderheid van de vermisten is inmiddels terecht.
Bovendien is de expertise die in Bosnië is opgedaan waardevol voor andere zoektochten. Van slachtoffers van conflicten in Irak en Chili, tot de doden van de tsunami in Zuidoost-Azië.
Toen Interpol zocht naar de slachtoffers van MH17 in Oost-Oekraïne, werd ICMP om advies gevraagd. "Niemand heeft dit eerder op een zo grote schaal geprobeerd", zegt Edin Jasaragic van ICMP. "Die ervaring is waardevol voor andere projecten."
Opluchting
Voor families van vermiste personen is het vaak na jaren van wachten een opluchting om een begrafenis te hebben. "Een graf maakt het iets makkelijker voor nabestaanden om een normaal leven op te bouwen", zegt Ahmed Grahic van een vereniging van families van vermiste personen uit Zvornik, een stadje in de buurt van Srebrenica.
In het laboratorium is Vucetic zich daarvan bewust, al denkt ze daar onder het werk niet te veel aan. "Ik heb al mijn concentratie nodig om dit correct te doen", zegt ze. "Een fout wil ik niet op mijn geweten hebben."
De herdenking van de val van Srebrenica is zaterdag vanaf 09.00 uur te zien op NPO Nieuws en via nos.nl.
Van 18.40 tot 19.30 uur is er zaterdag op NPO 2 en via nos.nl ’20 jaar na Srebrenica’ met een terugblik op de herdenking.