De Tour in Utrecht, waar is dat feestje?

Utrecht is in de ban van de Tour de France. Zaterdag is het zover en begint het voor de renners. Ze rijden dan de eerste etappe, een tijdrit van bijna veertien kilometer, door de binnenstad. Daar komen naar verwachting zo'n 350.000 mensen op af. Maar er is in Utrecht veel meer te doen dan alleen kijken naar voorbijrazende wielrenners.

Al het hele jaar zijn er activiteiten vanwege Le Grand Départ. En de komende dagen is er bijna nergens in de stad aan te ontkomen. Het lijkt overal in Utrecht wel feest, met exposities, braderieën, markten, podia, muziekfestivals en andere evenementen. Een greep uit het aanbod.

Kermis Velodroom

In het oude postkantoor aan de Neude is al vanaf afgelopen zaterdag het wielerfestival Kermis Velodroom, een mengeling van sport, cultuur en entertainment. De organisatoren noemen het "een belevingswereld voor fans van het cyclisme". Zo is er de expositie Hôtel Héroique, met schilderijen en foto's over het nomadenbestaan van de wielrenners.

Verder kan je je in het imposante gebouw laten masseren door de 'Wielermasseur'. Fietsfabrikanten tonen hun laatste snufjes. En mecanicien Hubert van Hoydonck uit wielerdorp Sint-Willibrord onthult voor ieder die dat wil de geheimen van de racefiets.

Het oude postkantoor is ook het vertrekpunt van fietsritten door de stad met (oud-)wielrenners en schrijvers. En er wordt live-radio en -tv gemaakt. Donderdag komt de uitzending van Bureau Sport met Frank Evenblij en Erik Dijkstra vanuit het oude postkantoor. En van donderdag tot en met zaterdag is er Radio Grand Depart, een wielerprogramma van NPO Radio 1, van 12.00 tot 14.00 uur en van 19.00 tot 23.00 uur.

Mont Catherine

Winkelcentrum Hoog Catharijne en de pleinen eromheen zijn vanwege Le Grand Départ omgedoopt tot Mont Catherine. Het is volgens de organisatoren "een van de weinige Tour-dorpen die je gemakkelijk per trein kan bereiken". Er is een week lang een brocante (antiekmarkt in Franse stijl). Verder een markt met veel Franse producten, zoals kaas en wijn, straatartiesten, tekenaars van karikaturen en kunstenaars.

Maar er kan ook gefietst worden, virtueel welteverstaan. Op een fiets die op een rollenbank staat, kunnen mensen de tijdrit van 13,7 kilometer van zaterdag fietsen. Op een scherm zien ze het parcours voor zich.

Oud-renners als Steven Rooks, Mathieu Hermans en Bart Voskamp proberen woensdagmiddag een snelle tijd neer te zetten en daarna mag iedereen proberen het beter te doen.

Park Lepelenburg

Voor de renners zaterdag van start gaan, is er donderdagavond de ploegenpresentatie. Die is in het Park Lepelenburg, vlak achter de Dom. Een dj warmt het publiek vanaf 17.00 uur op en vanaf 18.00 uur presenteren alle 198 renners zich. Zij verzamelen zich in het Spoorwegmuseum en varen dan met bootjes over de Maliesingel naar het park.

Daarbij aanwezig zijn de enige twee Nederlanders die de Tour ooit wisten te winnen, Jan Janssen en Joop Zoetemelk, en de Franse oud-kampioenen Bernard Thvenet en Bernard Hinault. Na de presentatie zijn er optredens van Blaudzun, die met Bon Voyage de officiële Toursong schreef en van de band Vangrail.

Tour des Arts

Veel van de grote activiteiten zijn geconcentreerd in de binnenstad, maar daarbuiten is ook genoeg te beleven. Zo is er het kunstproject Tour des Arts. In de buitenwijken maken jonge Utrechtse kunstenaars langs het parcours enorme muurschilderingen. De hoop is dat die tijdens de tv-uitzendingen goed in beeld worden gebracht.

De grootste en meest in het oog springende muurschildering komt aan de Thomas à Kempisweg in Utrecht-West. Op een blinde muur van 12 bij 16 meter heeft Daniël Roozendaal de portretten geschilderd van Jan Janssen en Joop Zoetemelk. De oud-Tourwinnaars onthullen het kunstwerk zelf, op donderdagmiddag om 14.30 uur.

Tv-aandacht zou heel mooi zijn, "maar de positieve reacties van de buurtbewoners, publiek en de wielrenners zijn net zo belangrijk", aldus Roozendaal.

Tournée de la Musique

Vrijdag- en zaterdagavond is er het gratis muziekfestival Tournée de la Musique. Er zijn drie podia, op de Neude, het Domplein en het Janskerkhof, waar artiesten optreden. Zo is er de Limburgse bluesrockband DeWolff. Oud-Tour-renners én gitaristen Rob Harmeling en Addy Engels spelen allebei in ieder geval één nummer mee.

Verder treden onder anderen op rhythm & blues-band Sven Hammond, Joris Linssen & Caramba (mexicana) en singer-songwriter Danny Vera. Vanuit de Verenigde Staten komt Too Many Zooz, muzikanten die furore maakten in de New Yorkse metro. Na de liveoptredens zullen dj’s Les Francophones, DAB en Brutus het feest op alle drie de podia voortzetten.

Kraftwerk

Op vrijdag en zaterdag geeft Kraftwerk in TivoliVredenburg drie multimediale concerten. De leden van de Duitse band zijn niet alleen pioniers van de elektronische muziek maar ook wielerenthousiastelingen. In 2003 kwamen ze met het album Tour de France, nadat er in 1983 onder dezelfde naam al een single was uitgebracht.

Krafwerk zal alle nummers van Tour de France spelen. Na het concert van vrijdagnacht draait dj Joost van Bellen muziek van artiesten die door Kraftwerk zijn beïnvloed.

Chanson Départ

Zondag 5 juli verlaat de Tour Utrecht weer. De renners starten bij de Jaarbeurs, rijden onder de Dom door, maken een slinger door het centrum om via Leidsche Rijn en De Meern de stad te verlaten. Een enorm koor doet de renners daarbij muzikaal uitgeleide. Vanaf pontons in de Catharijnesingel zingen zo'n duizend mensen het Chanson Départ.

De tekst van het chanson is geschreven door de Utrechtse dichter Ruben van Gogh en de muziek is van componist Bob Zimmerman. De Koninklijke Militaire Kapel heeft de muziek ingespeeld.

De afgelopen tijd konden koren en individuele zanglustigen zich aanmelden en de organisatie hoopt dat de grens van duizend vocalisten wordt gehaald.

Parijs is nog ver

Zondag iets na 14.00 uur verlaten de renners van de Tour de France het Utrechtse grondgebied en zit Le Grand Départ erop. De Tourkaravaan trekt verder, maar de festiviteiten gaan op veel plaatsen in Utrecht nog de hele middag door. En ook na het weekend is het nog niet meteen helemaal afgelopen.

Zo is in het Spoorwegmuseum de tentoonstelling Parijs is nog ver, Nederlanders in de Tour nog te zien. Met natuurlijk aandacht voor de Nederlandse winnaars Jan Janssen (1968) en Joop Zoetemelk (1980), maar ook voor de 'Nederlandse berg' Alpe d'Huez en Bordeaux, waar zoveel Nederlandse sprinters etappewinsten vierden.

Hoogtepunt van de expositie is misschien wel de fiets waarmee Wim van Est in 1951 tijdens de afdaling van de Aubisque in een ravijn viel. Parijs is nog ver is te zien tot de laatste dag van de Tour de France, 26 juli. Dan zit het er voor Utrecht als Grand Départ-stad echt op.