'Familiebedrijf is niet uit op snelle winst'

Zeeman, Jumbo, Blokker, C&A, Van Bommel, Heineken: het zijn grote en bekende familiebedrijven. Maar ons land telt veel meer grote, kleine en onbekende ondernemingen die worden geleid door een familie. Het zijn er 260.000 en ze zijn goed voor ruim de helft van wat de Nederlandse economie jaarlijks verdient.

Vanmiddag wordt het fenomeen familiebedrijf weer in het zonnetje gezet. In de Nieuwe Kerk in Den Haag reikt koningin Máxima de prijs voor het beste familiebedrijf uit. De award onderstreept het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse economie.

Genomineerden

Van 400 bedrijven zijn er uiteindelijk vijf genomineerd: Walraven in Mijdrecht (installatiematerialen), Enza Zaden in Enkhuizen, Nolet Distillery in Schiedam (producent van jenever en wodka), De Heus Diervoeders in Ede en de Barenbrug Groep in Nijmegen (graszaad, sportvelden).

Vorig jaar ging de prijs naar Westland Kaas.

Volgens Albert Jan Thomassen, directeur van Vereniging Familiebedrijven Nederland, hebben familiebedrijven die veel exporteren zich prima door de laatste crisis geworsteld. Anders is dat met ondernemingen die vooral binnen ons land actief waren: "Die hebben het heel zwaar gehad. Veel bedrijven hebben nu nog weinig vlees op de botten."

Kopje onder

Hoeveel familiebedrijven in de crisis failliet zijn gegaan, is niet bekend. Bekende familiebedrijven die kopje onder gingen, zijn volgens Thomassen Oad Reizen en modeketen Thom Broekman. Die heeft wel een bescheiden doorstart gemaakt.

Familiebedrijven worden altijd geroemd om hun langetermijnvisie. "Ze zijn niet uit op snelle winsten en vinden continuïteit van het bedrijf het belangrijkste. Stapje voor stapje het bedrijf verder uitbouwen", meent Thomassen. "Dat zie je vaak ook aan de relatie die ze hebben met leveranciers. Meestal gaat het om langetermijnrelaties en wordt in onderhandelingen niet het onderste uit de kan gevraagd. Als het familiebedrijf dan ooit zelf eens in moeilijkheden zit, is de leverancier ook meer bereid te helpen. Zo simpel is het."

Ook buitensporige bonussen behoren niet tot hun cultuur. Thomassen: "In sommige bedrijven worden wel bonussen betaald aan leden van de familie die het uitstekend hebben gedaan, maar niet excessief."

Investeringen

Karakteristiek voor familie-ondernemingen is ook het feit dat een fors deel van de winst weer wordt geïnvesteerd in het bedrijf, bleek onlangs uit een rapport van ING.

Katinka Jongkind, die zich al drie jaar bij ING bezighoudt met familiebedrijven, wil wel een kanttekening plaatsen. "Familiebedrijven presteren niet anders dan gewone bedrijven." En over loyaal zijn richting leveranciers en eigen personeel, zegt ze: "Ik zie juist wel een verandering. Familiebedrijven moeten ook winst maken. Die loyaliteit neemt wel wat af."