Nobelceremonie voor lege stoel

In Oslo is de ceremonie gehouden voor de Nobelprijs voor de Vrede. De prijs zelf kon niet worden uitgereikt, omdat hij is toegekend aan de Chinese dissident Liu Xiaobo, die gevangen zit.

Ook was er geen vervanger die de prijs in ontvangst kon nemen, want China stond niet toe dat zijn vrouw of een andere vervanger dat deed. China noemt Liu een veroordeelde crimineel en weigert de keuze van het commité te accepteren.

Toch ging de ceremonie door, met prominent een lege stoel op de plek waar Liu had moeten zitten. Tot twee keer toe was er een staande ovatie voor hem.

"We betreuren het dat de winnaar niet aanwezig is", zo zei de voorzitter van het Nobelcomité in zijn speech. "Hij zit in isolatie in een cel in Noord-Oost China. Ook zijn vrouw of een van zijn naaste familieleden kunnen hier niet aanwezig zijn. Daarom wordt er vandaag geen medaille of oorkonde uitgereikt. Dit alleen al laat zien dat de prijs noodzakelijk en terecht is. We feliciteren Liu Xiaobo met de Nobelprijs voor de Vrede".

Huisarrest

Liu werd vorig jaar veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf omdat hij opriep tot hervormingen. De afgelopen dagen zijn tientallen dissidenten opgepakt als reactie op de Nobelprijs. Liu's vrouw heeft huisarrest en andere familieleden is verboden met de media te spreken.

Bij gebrek aan een laureaat werden stukken uit oudere werken van Liu voorgelezen door actrice Liv Ullmann, bij wijze van acceptatiespeech. "Ik kijk optimistisch uit naar een toekomstig, vrij China", las ze voor, woorden die Liu tijdens de rechtszaak tegen hem uitgesproken had.

Het is voor het eerst sinds 1936 dat er niemand is om een prijs in ontvangst te nemen.

Geblokkeerd

China heeft landen onder druk gezet om geen vertegenwoordigers naar Oslo te sturen. Een derde van de vijftig uitgenodigde landen blijft weg, waaronder Rusland. Ook Servië zou wegblijven, maar onder druk van de EU kwam het land daarvan terug.

China blokkeert Westerse nieuwsmedia als CNN en de BBC. Ook enkele websites zijn niet beschikbaar.

De voorzitter van het Nobelcommité riep China op Liu snel vrij te laten. Ook president Obama en de VN riepen daartoe op.