Urgenda wil via rechter ander klimaatbeleid afdwingen

Klimaatorganisatie Urgenda is naar eigen zeggen op zoek naar een moedige rechter. Die moet de Nederlandse Staat dwingen om zijn klimaatbeleid aan te passen zodat er volgens Urgenda een leefbare wereld wordt achtergelaten voor volgende generaties.

Directeur Marjan Minnesma van de klimaatorganisatie noemt de rechtszaak uniek, maar trekt wel parallellen met andere grote zaken zoals de segregatie in de VS.

"De zogenaamde democratische meerderheid vond de rassenscheiding op scholen in de Verenigde Staten tussen blank en zwart toen ook uitstekend. En toch zei de rechter: dit moet niet kunnen, dit past niet bij onze grondrechten", zei Minnesma in het NOS Radio 1 Journaal. "Soms kan de rechter een grote misstand die bestaat en waar de politiek het op dat moment over eens is, toch een halt toeroepen."

0,9 graden

Urgenda wil voorkomen dat het twee graden warmer wordt dan in 1850. "We zitten nu op 0,9 graden, dus we zijn een aardig eind op weg", zegt Minnesma.

Urgenda zegt een klimaatbeleid voor te staan dat het ook voor de volgende generaties mogelijk maakt om prettig te leven op aarde. Daarnaast wil de organisatie dat de overheid burgers beter informeert over de gevolgen van het huidige beleid.

Volgens Minnesma is 97 procent van de wetenschappers het erover eens wat er moet gebeuren. De CO2-uitstoot moet met 40 procent worden teruggebracht in 2020 en niet later. Dat eist de klimaatorganisatie vandaag dan ook bij de Haagse rechter.

Met de rechtszaak wil Urgenda ook bereiken dat er een eind wordt gemaakt aan de discussie over klimaatverandering. Sceptici van klimaatverandering zeggen dat de negatieve gevolgen meevallen, maar daarmee is Urgenda het niet eens.

"Klimaatverandering wordt heel ernstig en gaat veel vervelende gevolgen opleveren. Wij vragen de rechter om dat te verklaren", zegt Minnesma. Klimaatverandering leidt volgens de organisatie tot mensenrechtenschendingen.

Maar kan de rechter wel ingrijpen? Is het klimaatbeleid geen zaak van het parlement? Minnesma noemt de aangekondigde gang naar de rechter juist logisch. "Normaal gesproken hoop je dat de politiek het oplost, maar als dingen zo erg zijn dat de belangen van burgers worden geschaad, mag je naar de rechter stappen."​

Onrechtmatige daad

Urgenda noemt het huidige klimaatbeleid een onrechtmatige daad. Die kan de overheid begaan door iets te doen wat niet deugt, maar ook door iets na te laten. "Wij hopen dat de rechter inziet dat dit een zeer groot maatschappelijk probleem is en dat de overheid echt nalatig is", zegt Minnesma.

Over de kans op succes verschillen de meningen. In een interview met dagblad Trouw zei advocaat-generaal Jaap Spier van de Hoge Raad deze week dat er activistische rechters nodig zijn om zich te mengen in het klimaatdebat.

Hij ontwikkelde in samenwerking met buitenlandse juristen een soort handleiding voor rechters die klimaatzaken behandelen. Hij denkt dat rechters landen kunnen dwingen tot een effectief klimaatbeleid.