Meer veehouders met resistente bacteriën
Huisartsen in de Brabantse gemeente Reusel-De Mierden zien een sterke toename van het aantal veehouders onder hun patiënten dat besmet is met resistente bacteriën als MRSA en bacteriën met ESBL's. Ze denken dat die groei samenhangt met de uitbreiding van de intensieve veeteelt in de gemeente.
De GGD Brabant-Zuidoost bekijkt nu samen met de huisartsen de gevallen die zich de laatste tijd hebben voorgedaan. Zodra duidelijk is wat er precies aan de hand is, besluit de GGD of er een groter onderzoek nodig is.
Verdubbeling
De huisartsen hebben geen cijfers over het aantal patiënten met resistente bacteriën dat de praktijken bezoekt. In het Eindhovens Dagblad zei huisarts Willem Sanders onlangs dat in zijn beleving het aantal patiënten met MRSA of bacteriën met ESBL's verdubbeld is in de twaalf jaar dat hij huisarts is. Sanders kreeg recent in één week tien keer te maken met een patiënt met een MRSA.
MRSA staat voor meticilline-resistente Staphyllococcus aureus. Veel mensen dragen deze bacterie in zijn niet-resistente vorm in hun neus of op hun huid. Zowel de niet-resistente als de resistente vorm kan bijvoorbeeld vervelende huid- en wondinfecties veroorzaken, maar ook zeer ernstige infecties in de bloedbaan.
Isolatie
Nederlandse ziekenhuizen voeren een zeer strikt beleid om MRSA buiten de deur te houden. Patiënten die in het recente verleden in een buitenlandse zorginstelling opgenomen zijn geweest, worden in Nederlandse ziekenhuizen in isolatie opgenomen tot vaststaat dat ze geen MRSA bij zich hebben. Hetzelfde beleid geldt voor varkensboeren en hun naasten. Intussen hebben ook kippenboeren steeds vaker MRSA of een bacterie met ESBL bij zich.
ESBL's zijn enzymen die bacteriën ongevoelig maken voor belangrijke antibiotica die patiënten met ernstige of aanhoudende infecties in het ziekenhuis krijgen. Als een bacterie met ESBL een infectie veroorzaakt kan die nog maar met één categorie reservemiddelen - de zogeheten carbapenems - bestreden worden. Als die vaker gebruikt moeten worden, ontstaat daar ook sneller resistentie tegen.
Illegaal
Het antibioticagebruik in de intensieve veeteelt is volgens de officiële cijfers de laatste jaren sterk afgenomen. Ten opzichte van het gebruik in 2009, gebruikten boeren in 2014 zo'n zestig procent minder antibiotica. Van grootverbruiker nummer één binnen Europa, zijn de Nederlandse boeren nu een middenmoter geworden. Staatssecretaris Dijksma wil dat de sector doorgaat op de ingeslagen weg. Eind dit jaar moet het antibioticagebruik 70 procent lager liggen dan in 2009.
Er bestaat weinig zicht op het illegale gebruik van antibiotica. In 2011 is er bij een politieactie 3,5 ton illegale antibiotica voor de pluimveesector in beslag genomen. Dat was toen tien procent van het totale legale gebruik. In 2012 werd aan de Nederlandse-Belgische grens twee ton illegale antibiotica in beslag genomen, alweer bedoeld voor pluimvee. Vorig jaar stelde de NVWA illegaal gebruik van antibiotica vast in de kalvermesterij.
Studie
In een recente studie waarschuwt een groep internationale experts voor een drastische toename van het antibioticagebruik in de intensieve veeteelt. De experts voorzien tot 2030 een stijging van het gebruik van antibiotica met 67 procent. In Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika zal het gebruik verdubbelen, terwijl het menselijke antibioticagebruik daar met 13 procent zal toenemen.
De stijging is voor tweederde het gevolg van een toename van het aantal dieren. De rest vloeit voort uit de intensivering van de veeteelt. De toename van het antibioticagebruik gaat hand in hand met de toename van antibioticaresistentie en dus gezondheidsproblemen voor mensen.