Groningen: bouwprojecten en gaswinning #PS15

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen van 18 maart heeft de NOS samen met de regionale omroepen portretten gemaakt over wat er speelt in de provincies. Dit portret is tot stand gekomen in samenwerking met RTV Noord.

Wat waren de grootste besluiten de afgelopen vier jaar?

Zowel de zuidelijke ringweg om de stad Groningen als het hoofdstation worden aangepakt. Over beide projecten heeft de provincie afgelopen periode een besluit genomen.

In en rond Groningen moest een tramnetwerk komen, dat zou worden gefinancierd door de provincie en de stad. Maar er ontstond gedoe over. In 2012 viel het college van B&W over de kwestie. Een nieuw, kleinschaliger, buslijnennetwerk werd het alternatief.

De gemeentelijke herindeling was een prominent punt. De provincie zou worden ingedeeld in zes supergemeenten. Maar na het presenteren van het eerste plan liep de uitvoering vertraging op. Gemeenten gingen zelf de puzzelstukjes leggen en werden het niet eens met elkaar en met de provincie.

Besluiten werden over de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar heen getild. Na de verkiezingen klonk in sommige gemeenten ineens een ander geluid en werd de herindeling wel in gang gezet.

Wat is niet gelukt?

Het sluiten van de aluminiumsmelter in Delfzijl was aanvankelijk geen kwestie, maar kwam toch hoog op de agenda. De deur ging er op slot, ondanks een investering van 8 miljoen euro van de provincie. Toen de Amerikaanse investeerder Klesch niet lang daarna toch een doorstart aankondigde, kon de provincie fluiten naar het geld.

GroenLinks stapte uit het provinciebestuur vanwege een besluit over megastallen in de provincie, waar de partij niet mee kon leven. De ChristenUnie nam al snel de vacante plaats in.

Blauwestad, een natuur- en woonproject net buiten Groningen, kost de provincie en de gemeente veel geld. Er is al voor miljoenen op afgeboekt. In nieuwe plannen staan nu goedkopere bouwkavels en recreatiewoningen.

Wat zijn de hete hangijzers voor de komende periode?

Voor de nieuwe periode staan de gemeentelijke herindeling, Blauwestad en de gaswinning op de agenda. Hoe slaagt Groningen erin om Den Haag zover te krijgen dat de gaskraan verder dicht moet? De provinciale partijen zijn het er in grote lijnen over eens dat dat moet gebeuren, maar de provincie gaat er maar in beperkte mate over.

Wel heeft Groningen de afgelopen periode een vuist gemaakt, onder leiding van de Commissaris van de Koning, Max van den Berg. Er werd onder meer geld voor de veiligheid voor de Groningers geëist. Maar over het verminderen van de gaswinning denken de partijen in Den Haag en Groningen nogal verschillend, ongeacht de kleur van de partij.

Op wie moeten we letten?

PvdA-boegbeeld William Moorlag. Naar verwachting gaat zijn partij flink verliezen bij de komende verkiezingen. En op de ambitieuze Mark Boumans. De voormalige burgemeester van Haren is het gezicht van de VVD.

De grootste onbekende uitdager is Bram Schmaal van Groninger Belang, een combinatie van lokale partijen die vorig jaar veel zetels won in gemeenteraden.

Actievoerder en semi-bekende Groninger Pé Langen doet ook mee aan de Statenverkiezingen. Eerder voerde hij strijd tegen de windmolens en hij neemt allerminst een blad voor de mond.

De communisten van de VCP - die al jaren overleven in Oost-Groningen - gaan proberen in het provinciehuis te komen. En Ton van Kesteren is het gezicht van de Groninger PVV. Die partij doet het goed in de peilingen.

Wat speelt er nog meer?

De provincie bemoeide zich stevig met de locatiekeuze voor een nieuw streekziekenhuis in de provincie. De ziekenhuizen van Winschoten en Delfzijl gaan dicht, omdat ze verouderd zijn. Lange tijd werd gedacht aan Zuidbroek als nieuwbouwlocatie, waar verschillende investeerders wel wat in zagen.

Uiteindelijk werd gekozen voor Scheemda. Een lening van 10 miljoen euro van de provincie is noodzakelijk om de bouw, die al een paar keer is vertraagd, mogelijk te maken.

PS15 bij RTV Noord

RTV Noord besteedt de komende weken veel aandacht aan de verkiezingen, onder meer met tv-debatten op 28 februari, 7 en 14 maart. Verder doen de lijsttrekkers mee aan het dagelijkse spelprogramma Klouk (wat 'slim' betekent in het Gronings). Ook op de radio is er een debat.

Online wordt er door lijsttrekkers over stellingen gediscussieerd op een discussieforum en op Facebook vraagt de omroep welke vragen er volgens de kijkers in de debatten gesteld moeten worden.