Bouwen Athene en Brussel een brug?
Marten Wiegman
Redacteur internationale economie
Marten Wiegman
Redacteur internationale economie
In Brussel vergaderen vandaag de ministers van Financiën van de negentien eurolanden over de Griekse schulden. En morgen doen de regeringsleiders hetzelfde. Hoe moet het verder met het hulpprogramma nu in Athene een andere regering is aangetreden met nieuwe standpunten over de financiële crisis?
Voor het eerst zitten de vertegenwoordigers van het nieuwe kabinet tegenover hun Europese collega's. Tijdens de recente tournee van de Griekse regering botste het vooral met de gesprekspartners in Brussel, Berlijn en Frankfurt. Maar na de verkiezingsretoriek in Griekenland en Brussels jargon wordt het nu tijd voor compromissen.
Reddingsplan
Ogenschijnlijk is het simpel: als de eurogroep en de Grieken het eens worden over een paar gevleugelde termen is er veel gewonnen. De 'trojka' van EU, IMF en ECB heet voortaan De Consultants. De verderfelijke Europese bezuinigingswoede heet vanaf nu "investering in groeigerichte economische ontwikkeling". En het dictaat van de bailout - leningen aan de Grieken onder strenge voorwaarden - gaat door het leven als de New Deal voor Griekenland.
Maar zo eenvoudig is het ongetwijfeld niet. De regering-Tsipras wil stoppen met het huidige reddingsplan als dat op 28 februari afloopt en streeft naar een overgangstermijn van een half jaar. Hoe moet het dan verder met de terugbetaling van de schuld?
Athene heeft nog geen allesomvattend plan gepresenteerd. Maar uit allerlei opmerkingen valt wel op te maken waar de regering over wil praten.
1. Toch voortzetting van afspraken
Volgens minister Varoufakis van Financiën blijft 70 procent van de bestaande afspraken gewoon overeind, ook als het hulpprogramma niet verlengd wordt. Wel wil hij 30 procent van de maatregelen vervangen door tien andere hervormingen.
Welke dat precies zijn is niet helder, maar het zal in elk geval gaan om meer koopkracht voor de allerarmsten, hogere belastingen voor de rijken en bestrijding van corruptie. Hoe dat de uitgaven en inkomsten van de Griekse overheid beïnvloedt is onduidelijk, maar Varoufakis zegt dat de begroting voor 2015 op orde blijft.
2. Meer ruimte in de begroting
Het tweede punt waarover de Grieken willen onderhandelen, is de bestedingsruimte van de overheid. Volgens de bestaande afspraken moet de Griekse regering streven naar een begrotingsoverschot van 4,5 procent (als je de verplichtingen vanwege de schulden buiten beschouwing laat). Dat betekent dat de overheid 4,5 procent meer inkomsten moet hebben dan ze uitgeeft. Griekenland wil dat verplichte overschot verlagen, om meer ruimte te krijgen voor nieuw beleid.
3. Schuldsanering
Hoewel de verkiezingsretoriek over kwijtschelding van schulden inmiddels verdwenen is, wil de regering nog steeds onderhandelen over lagere uitgaven om de staatsschuld te verlagen. Het liefst maken Tsipras en Varoufakis de afspraak dat de Grieken pas rente en aflossing betalen als de Griekse economie met een zeker percentage groeit.
4. Nog niet besteed geld
En dan zijn er nog de overgebleven middelen uit verschillende potjes waar Tsipras zijn oog op heeft laten vallen. Zo is er nog ruim 7 miljard euro in het hulpprogramma dat eind deze maand afloopt. En er is 11 miljard euro beschikbaar, bedoeld om de Griekse banken draaiend te houden, maar tot nu toe niet gebruikt. En er is nog een kleine 2 miljard aan winst die inmiddels gemaakt is op oudere Griekse staatsobligaties.
Al dat geld is in handen van de EU en de ECB, dus om daarbij te kunnen zullen de Grieken aan de nodige voorwaarden moeten voldoen.