Een F-16-piloot die in IS-handen valt, maakt zijn eigen afweging

Mocht een Nederlandse F-16-piloot in een vergelijkbare situatie komen als de Jordaanse piloot Kasasbeh, dan is het besluit wat dan te doen aan hem, zegt Commandant der Strijdkrachten Middendorp. De piloot kan met zijn eigen wapen een einde aan zijn leven maken. "Dat is een persoonlijke afweging", zegt Middendorp.

De Commandant der Strijdkrachten gaf op het ministerie van Defensie een toelichting op de Nederlandse bijdrage aan de strijd tegen IS.

Middendorp was zelf op bezoek bij de Nederlandse F-16-piloten die IS bombarderen en sprak daar ook met de Jordaanse leiding van de verbrande piloot. "Iedereen trekt het zich enorm aan, maar het maakt iedereen ook gemotiveerd om te doen wat ze moeten doen."

De gebeurtenis was extra reden om te bekijken hoe piloten met de situatie moeten omgaan. Wat moet een piloot doen als hij toch op de grond komt en hoe komt hij in veilig gebied? Volgens Middendorp is het allemaal opnieuw doorgenomen. "Ze krijgen van mij niet een lesje zelfmoord."

In en om tenten

De situatie in het kamp van de F-16-piloten is spartaans. Alles gebeurt in en om tenten: eten, wassen, slapen, sporten en ontspanning. Middendorp: "Ze slapen met tien tot zestien man in een tent, er is weinig privacy, maar je leert elkaar ook weer van andere kanten kennen. En dat bedoel ik figuurlijk."

De piloten hebben twee soorten opdrachten: het ondersteunen van de aanvallen van de Koerdische Peshmergastrijders en het aanvallen van konvooien van IS. Ze gebruiken daarvoor lasergeleide en GPS-gestuurde wapens en het boordkanon.

Volgens Middendorp is er veel schade toegebracht aan IS. Bij controles is gebleken dat er geen ongewenste schade is veroorzaakt of burgerslachtoffers zijn gemaakt.

Training

De andere missie waar Nederland aan meedoet, ligt op koers. 130 militairen beginnen over een paar weken met het geven van trainingen aan special forces en Peshmergastrijders. De afgelopen week werd het trainingsprogramma al getest met proefrekruten.

Het hoofdkwartier van die Nederlandse trainingsmissie ligt in Koeweit. In Bagdad worden de special forces getraind binnen het hekwerk van het nationale vliegveld en in Erbil worden de Peshmergastrijders opgeleid, terwijl ze tussendoor teruggaan naar het front.

Middendorp zegt dat er goed naar de veiligheid is gekeken. Trainers en cursisten houden er steeds wisselende tijdschema's op na en er wordt niet in uniform gereisd. "En we nemen onze eigen arts mee en gebruiken Amerikaanse medische faciliteiten." De trainers zelf blijven op hun trainingslocatie.

Bermbom

Om te kijken aan welke kennis precies behoefte is, was er al gestart met een pilot. Generaal Middendorp schetste de situatie aan de hand van foto's. "Hier ziet u een lesje 'hoe vind je een bermbom en hoe ruim je ze op?' en hier een lesje 'hoe verzorg je gewonden?'." Ook wordt er geoefend met schieten en het juist behandelen van krijgsgevangen.

"Op ons initiatief is er voor Iraakse eenheden ook tijd vrijgemaakt om mensen te leren lezen en schrijven, er is veel analfabetisme."

100% garantie op veiligheid is er nooit, zegt Middendorp. "Daarom heb ik dit pak aan, daarom sturen we hier militairen naartoe."