Driehoeksruil gevangenen steeds ingewikkelder

De driehoeksverhouding tussen IS, Jordanië en Japan lijkt steeds ingewikkelder te worden. Jordanië is er veel aan gelegen dat de door IS gevangengenomen piloot Muath al-Kasesbeh wordt vrijgelaten. In ruil daarvoor lijkt het land bereid de Iraakse ter dood veroordeelde terroriste Sajida al-Rishawi vrij te laten. Een door IS gevangengenomen Japanse journalist, die eerst ook in de onderhandelingen betrokken was, lijkt nu alleen nog als tussenpersoon te fungeren. Rond half vier Nederlandse tijd loopt de deadline af die IS heeft gesteld.

Volgens NOS-correspondent Sander van Hoorn ligt de gevangenenruil gevoelig in Jordanië. "Een groot deel van de bevolking is er eigenlijk niet voor dat IS bestreden wordt. Laat staan dat het eigen land daaraan meewerkt. De ouders van die piloot die zeggen bijvoorbeeld "hier is hij niet voor in het leger gegaan, dat deed hij om ons land te verdedigen". Voor de regering is het dan ook heel belangrijk om deze man levend terug te krijgen."

Of de piloot nog leeft, is allerminst zeker. "Sinds de beelden waarop te zien is dat zijn vliegtuig in december werd neergehaald en hij door IS strijders werd meegenomen is helemaal niets meer van hem vernomen", zegt Van Hoorn. "IS lijkt alleen te spreken over de vrijlating van de Japanse journalist. En van die piloot wordt alleen maar gezegd dat hij in leven blijft bij een gevangenenruil."

Zelf is Japan niet bij de onderhandelingen betrokken. Het land is totaal aangewezen op Jordanië en dat land onderhandelt weer met IS via een derde partij. Eerst werd nog losgeld gevraagd voor de Japanse journalist Goto, maar daar wordt nu niet meer over gesproken door IS. "In de tweede video werd door de Japanse journalist Goto gezegd dat ze in plaats van losgeld die uitwisseling willen hebben met die al-Rishawi, die dame die in Jordanië gevangen zit", zegt NOS-correspondent Kjeld Duits.

Het positieve aan de onderhandelingen is volgens Van Hoorn dat er nog steeds geen onthoofdingsvideo van de piloot is ontvangen. "Daaruit leid ik af dat de onderhandelingen nog steeds bezig zijn. Ik stel me zo voor dat er toch ook over geld wordt onderhandeld naast de vrijlating van die twee, want een gevangenenruil waarbij IS twee mensen vrijlaat en Jordanië één dat staat ook weer niet fraai."

"We hebben totaal geen inzicht in wat nou precies de inzet en status is van de onderhandelingen. We weten dus alleen sinds vannacht dat IS opnieuw een deadline heeft gesteld en die deadline is zonsondergang vanavond."

"Er wordt een heel sinister spel gespeeld door IS", zegt defensiespecialist Ko Colijn. "Ze laten de Japanner als boodschapper fungeren, maar zijn leven staat ook op het spel. Het draait nu vooral om de piloot, over het lot van de Japanner wordt eigenlijk niet meer gesproken. Vorige week was hij nog honderd miljoen dollar waard, net als een andere Japanner, maar die is intussen om zeep geholpen."

Volgens Colijn wordt in Jordanië zelf door velen gezegd "ach laat die vrouw maar gaan. Die was niet al te belangrijk. Het is eigenlijk een koopje. Laat haar vrij dan krijgen we in ieder geval onze piloot terug". Maar als deze ruil doorgaat "dan is het hek van de dam", denkt Colijn.