Protestrede Cleveringa is 'Beste speech van Nederland'
De verzetstoespraak die professor Rudolph Cleveringa (1894-1980) in 1940 hield tegen de Duitse bezetting, is uitgeroepen tot 'Beste speech van Nederland'. De uitslag van de verkiezing die was georganiseerd door het VPRO-radioprogramma OVT en NPOGeschiedenis.nl, is vanmorgen door OVT bekendgemaakt.
Meer dan 5000 mensen hebben hun stem uitgebracht.
Rechtshoogleraar Cleveringa van de Leidse universiteit besloot openlijk te protesteren tegen de nazi's nadat die zijn Joodse collega-hoogleraar Meijers hadden ontslagen. Op 26 november 1940 sprak hij de studenten van Meijers toe over de maatregelen van de bezetter die volgens hem tegen alle rechtsregels in gingen.
Koffer
Cleveringa had al een koffer met kleren klaarstaan, omdat hij er zeker van was dat hij zou worden gearresteerd.
Hij werd na afloop inderdaad door de SD (Duitse Sicherheitsdienst) opgepakt en zat vervolgens acht maanden in de Scheveningse gevangenis.
Zijn studenten zorgden ervoor dat Cleveringa's toespraak verspreid werd over de andere Nederlandse universiteiten.
Ik zeide U niet over mijn gevoelens te zullen spreken; ik zal mij eraan houden, al dreigen zij als kokende lava te barsten door al de spleten, welke ik bij momenten den indruk heb, dat zich, onder den aandrang ervan, in mijn hoofd en hart zouden kunnen openen.
In 1944 werd Cleveringa naar kamp Vught gestuurd. De Amerikaanse regering eerde hem in 1953 voor zijn verzetswerk met de Medal of Freedom.
Op de lijst met de zes beste speeches staat de toespraak van Aletta Jacobs uit 1919 bij de invoering van het vrouwenkiesrecht op de tweede plaats. Daarna volgt de rede van prins Claus uit 1998, waarin hij de stropdas afzweert.