Kritiek op bezoek koning aan Saudi-Arabië

Er is kritiek op het besluit van koning Willem-Alexander om naar Saudi-Arabië af te reizen voor een condoleancebezoek na de dood van koning Abdullah.

Geert Wilders heeft geen goed woord over voor het besluit van de koning om minister Koenders te vergezellen naar Riyad. "Waanzin. Eer aan een overleden dictator van een barbaars land?", twittert de PVV-leider.

Zijn partijgenoot De Roon noemt Saudi-Arabië een "schurkenstaat met gedachtegoed dat wereld vergiftigt" en zegt dat de koning de oliekraan aanbidt.

Vragen aan Rutte

GroenLinks-leider Van Ojik vindt de hoge afvaardiging ongepast en wil dinsdag tijdens het Vragenuurtje premier Rutte aan de tand voelen. "Saudi-Arabië is een dictatuur die bekend staat om zijn systematische en ernstige mensenrechtenschendingen. We zijn allemaal Charlie, behalve als het om onze oliebelangen gaat, zo lijkt het", aldus Van Ojik.

Een geïrriteerde Van Ojik vervolgt: "Eerst was er het biertje met Poetin, nu weer de rouwplechtigheid in Saudi-Arabië. Het kabinet zou er goed aan doen de koning niet steeds te vragen aanwezig te zijn op de bijeenkomsten van notoire mensenrechtenschenders."

SP-Kamerlid Van Bommel wil ook dat Rutte naar de Kamer komt. Hij noemt het "volkomen misplaatst dat de koning en minister Koenders naar Saoedi-Arabie afreizen voor rouwbeklag".

Knipoog

D66-leider Pechtold reageerde aanvankelijk kritisch met een knipoog. "Jammer dat de koning geen sneeuwvrij heeft genomen dit weekend... ", twitterde hij. "Dat heet 'vorstverlet'."

In het programma Kamerbreed op NPO Radio 1 wees Pechtold later op de slechte mensenrechtensituatie in Saudi-Arabië. Hij vindt dat de koning de laatste tijd "kwetsbare keuzes" maakt. Hij verwijst daarbij ook naar de Olympische Winterspelen in Sotsji, waar de koning een biertje dronk met de Russische president Poetin.

Bij gelegenheden waar andere landen een lagere vertegenwoordiger afvaardigen, "lijkt Nederland elke keer voorop te willen lopen". Ondanks de belangen die er ook zijn, had Pechtold het voldoende gevonden als alleen Koenders was afgereisd. Hij sluit zich aan bij het verzoek van GroenLinks-leider Bram van Ojik om premier Rutte dinsdag in de Tweede Kamer om uitleg te vragen over de afvaardiging.

Goede keus

Voorzitter Hans de Boer van werkgeversvereniging VNO-NCW is het niet met Pechtold eens. Hij zegt in Kamerbreed dat het goed is dat Nederland op het hoogste niveau een belangrijk land laat zien dat wij het overlijden van de koning een serieus feit vinden. "Het geeft ook aan dat wij graag een goede verstandhouding met Saudi-Arabië willen hebben en ik vind het daarom een hele goede keuze."

Voor de mensenrechten maakt het niet uit, die veranderen hierdoor niet, denkt De Boer. "Maar om te kunnen zeggen wat we ervan vinden, moeten we on speaking terms zijn", zegt hij.

Begrip

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International kan zich voorstellen dat Willem-Alexander en Koenders de laatste eer brengen aan het overleden staatshoofd.

De woordvoerder hoopt wel dat ze de gelegenheid zullen aangrijpen om met de Saudische regering te praten over de mensenrechten. De PvdA kan zich het best vinden in deze opstelling. En daarnaast is het volgens Kamerlid Serveas "duidelijk dat een bezoek aan Saudi-Arabië niet zonder ongemak is."

Amnesty voerde de afgelopen weken veel campagne voor de Saudische blogger Raif Badawi. Hij is veroordeeld tot duizend stokslagen na milde kritiek op de Saudische regering.

Britse kritiek

Ook in Groot-Brittannië is er commentaar op een koninklijk eerbetoon aan koning Abdullah. Niet alleen gaan kroonprins Charles en premier Cameron op condoleancebezoek in Riyad, ook werden de vlaggen halfstok gehangen bij Buckingham Palace, Downing Street 10 en de parlementsgebouwen.

"Als we dan zo'n nauwe banden hebben dat dit eerbetoon nodig is, waarom gebruiken we die banden niet om de basisrechten en vrijheid van Saudische burgers te garanderen?", zei een oppositieparlementslid.

"Niemand hangt de vlag halfstok voor de vele Saudische burgers die elk jaar worden geëxecuteerd na een oneerlijk proces", zei de directeur van de Britse Amnesty-afdeling.