Terrorist kan goedkoop aan wapen komen op Balkan
Nu West-Europa zich weer zorgen maakt over terroristische aanslagen komt ook de illegale handel in wapens weer volop in beeld. De plegers van de aanslag op Charlie Hebdo hadden kalasjnikovs en bij de inval in België werden ook dergelijke machinegeweren gevonden. Waar komen die wapens vandaan?
Het spoor wijst geregeld naar de Westelijke Balkan. Vorige week uitten antiterrorisme-experts van de Europese Commissie hun zorgen dat wapens uit deze regio in handen van terroristen komen.
In de landen van voormalig Joegoslavië en in Albanië gaan grote hoeveelheden wapens om. Ze zijn een erfenis van de enorme militaire opbouw tijdens de Koude Oorlog en de chaos die daarop volgde in de jaren 90. Veel wapens eindigden bij militairen thuis en menig militaire opslagplaats werd geplunderd.
Praktisch ieder huishouden in de regio heeft minstens één wapen.
Volgens de Servische veiligheidsexpert Zoran Dragisic was er geen loket om je wapens in te leveren. Inzamelingsprojecten kwamen pas later en mondjesmaat. Veel mensen vertrouwden het niet om met hun wapens naar de politie te gaan. Tijdens een grote ontwapeningsactie in 2003 belandden heel wat kalasjnikovs in vuilcontainers.
En dat is het topje van de ijsberg. "Ik ben ervan overtuigd dat praktisch ieder huishouden in de regio nog steeds minstens één wapen heeft", zegt Dragisic. Veel mensen bewaren wapens, anderen verkopen ze.
Syrië
Zicht houden op een chaotische en illegale handel is per definitie giswerk, maar duidelijk is dat veel wapentuig niet op de Westelijke Balkan blijft.
Eerder deze maand werd in Kroatië, in samenwerking met de Nederlandse politie, een groep gearresteerd die een lading zware wapens naar Nederland wilde vervoeren. Een paar dagen daarvoor werd elders in Kroatië een smokkelbende in wapens opgerold.
Wapens komen ook in conflictgebieden terecht. Zo vond de organisatie Conflict Armament Research vorig jaar in Syrië en Irak heel wat kogels uit Servië. De munitie was waarschijnlijk afgevuurd door strijders van Islamitische Staat. Het kleine Servië schaarde zich daarmee onder de grote wapenleveranciers, naast Rusland en de Verenigde Staten.
Goedkoop
Traditioneel wordt smokkel van zware wapens op de Balkan vooral gezien als onderdeel van de georganiseerde misdaad. Veiligheidsexpert Dragisic twijfelt er niet aan dat deze wapens ook in handen van terroristen kunnen komen. "De middelen voor een terroristische aanval zijn hier helaas relatief makkelijk en goedkoop te krijgen."