Snakken naar een flinke sneeuwstorm
Van 20 tot en met 31 december blikken verslaggevers en correspondenten van de NOS terug op het nieuwsjaar 2014. NOS-weerman Peter Kuipers Munneke trapt af.
"Nee hè? Toch niet wéér een zuidenwind?" Vertwijfeld begon ik dit jaar al aan de zoveelste werkdag waarin ik de kijker mocht gaan uitleggen dat het erg warm is voor de tijd van het jaar. Op hoeveel manieren heb ik dit jaar niet uitgelegd dat zachte lucht uit het Middellandse Zeegebied bij ons hoge temperaturen brengt? Nee, voor de afwisseling van het weerpraatje snakte ik af en toe naar een flinke sneeuwstorm met een ijzige oostenwind.
Inderdaad, 2014 was een uitzonderlijk weerjaar in Nederland. Niet eerder is het gemiddeld zo warm geweest. En het vorige record van 11,2 graden uit 2007 sneuvelt niet eens een klein beetje: dit jaar gaat er met 11,7 graden flink overheen. Alsof het marathonrecord met 10 minuten wordt aangescherpt. Extra bijzonder is het dat bijna alle maanden warmer dan gemiddeld waren, zonder echt grote uitschieters. Alleen augustus, uitgerekend midden in de zomervakantie, viel behoorlijk tegen.
Iedereen heeft dit warme jaar aan den lijve ondervonden. Buiten lunchen in januari, narcissen in februari, bakken aan het strand in september, en in november met 22 graden op het terras. Maar ook op economisch vlak had het zachte weer invloed. In het eerste kwartaal kromp de economie mede door de lage gasproductie. Aan de andere kant hadden rattenvangers een druk jaar, en ook de horeca deed goede zaken.
Ik heb dit jaar op de redactie vaak de vraag gekregen of dit nu het gevolg is van klimaatverandering. Nee, was altijd mijn eerste reactie op deze vraag. Maar ik neig de laatste tijd toch meer naar een "ja". Natuurlijk is een warm jaar nooit een bewijs voor een opwarmend klimaat. Dit jaar was immers mede zo warm door toevallig veel zuidenwind. Maar 2014 zou nooit zo warm zijn geworden zonder de door CO2-uitstoot veroorzaakte gestage opwarming van de afgelopen anderhalve eeuw. Begin twintigste eeuw zou een jaar met net zo veel zuidenwind niet zo warm zijn geweest als dit jaar.
Geen witte Kerst
De Nederlandse warmte stond dit jaar niet op zich. De gemiddelde jaartemperatuur in Europa gaat ook een hoogte bereiken die in zeker 500 jaar niet is voorgekomen. In bijna twintig Europese landen, van Noorwegen tot Italië en van IJsland tot Slowakije, gaat dit jaar op de eerste plaats de boeken in. Ook wereldwijd koerst de gemeten jaartemperatuur af op een waarde die nooit eerder is waargenomen.
Intussen denk ik vast na hoe ik de kijker moet gaan teleurstellen dat het dit jaar geen witte Kerst wordt. De prognoses komen voor begin volgende week zelfs uit op 10 graden, dankzij, jawel, een stevige zuidwestenwind, die zachte lucht aanvoert uit het Middellandse Zeegebied. Zucht.