Merkel: DDR was een onrechtsstaat

De DDR was volgens de Duitse bondskanselier Merkel een onrechtsstaat. "Als een staat gebaseerd is op de minachting voor fundamentele mensen- en vrijheidsrechten, wat kan het dan anders zijn dan een onrechtstaat".

Merkel haalde daarmee uit naar partijprominenten van Die Linke. Die vinden dat de geschiedenis van de DDR in het huidige Duitsland te negatief wordt voorgesteld. Die Linke wordt beschouwd als de erfgenaam van de SED: de partij die het in de DDR-tijd voor het zeggen had.

Merkel sprak In Berlijn bij de opening van een permanente tentoonstelling over de val van de Berlijnse Muur, vandaag precies 25 jaar geleden. Zij herinnerde eraan dat de val en de daarop volgende Duitse hereniging niet mogelijk waren geweest, zonder de inzet van democratiseringsbewegingen in andere landen, zoals in Tsjechoslowakije, Polen en Hongarije.

In Berlijn begon om 10.00 uur de herdenking van de val van de Muur. Die val betekende het einde van de communistische DDR en opende de weg voor hereniging van de beide Duitslanden, een jaar later.

Bondskanselier Merkel, die in de DDR opgroeide, woonde het begin van de plechtigheden bij, bij een monument in de Bernauer Straße. De huizenblokken aan één kant van de straat hoorden bij de DDR, de stoep ervoor bij de Bondsrepubliek. Na de bouw van de Muur probeerden DDR-burgers naar het Westen te vluchten door hier van grote hoogte uit ramen te springen.

Om 10.30 uur begon een oecumenische dienst in de Verzoeningskapel. Die staat op de plaats waar vroeger een kerk stond. De kerk werd op last van het DDR-regime opgeblazen, omdat hij het zicht van de grenspolitie belemmerde.

Merkel sprak tijdens haar wandeling naar de kapel met burgers langs de kant. Een vrouw vertelde dat ze een dag na de val van de Muur feestvierde bij de grensovergang Checkpoint Charlie. DDR-burgers staken daar in Trabantjes de grens over.

De vrouw zag twee DDR-grenswachten en vroeg hen waarom zij niet blij waren. "Wij hebben nog geen instructies gehad", was het antwoord. "Dat zal ik altijd onthouden", zei de vrouw. "Men moet niet altijd op instructies wachten."

Na de dienst opende Merkel een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van de Muur. Voorafgaand speelde de violiste Dorothea Ebert een stuk van Bach. Ebert probeerde in 1983 met haar man en vrienden via Bulgarije naar Joegoslavië te vluchten. Zij werden opgepakt en verdwenen achter de tralies.

Ebert bleef in de gevangenis viool spelen, alleen zonder viool want die was haar afgepakt. Ook het stuk van Bach dat zij vandaag speelde, stond op haar denkbeeldige repertoire.

Om 16.00 uur is er een feestelijke plechtigheid in het Concerthuis aan de Gendarmenmarkt. Daar zal bondspresident Gauck een toespraak houden.

Vanmiddag en vanavond zijn er allerlei feestelijkheden bij de Brandenburger Tor. Daar worden 1 miljoen bezoekers verwacht. Ook in andere plaatsen langs de grens tussen de DDR en de Bondsrepubliek zijn plechtigheden en feesten om de val van de Muur te herdenken.